Πρόλογος μου, ως υπεύθυνου του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ για τη κοινωνική πολιτική και τη προγραμματική εξειδίκευση της, απέναντι στη ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ λαίλαπα της κυβέρνησης Κ. Μητσοτάκη, Ιούνιος 1992.
Α. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ- ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ
Η κοινωνική πολιτική είναι για τους σοσιαλιστές ένα από τα βάθρα των κοινωνικών θεσμών. Έχει ως βάση τις κοινωνικές και ηθικές αρχές των δικαιωμάτων του ανθρώπου και ως σκοπό την ικανοποίηση βασικών ανθρώπινων αναγκών δίχως διακρίσεις. Οι αρχές της:
• Οικονομικής δημοκρατίας μέσα από επιλογές ανακατανομής του εθνικού εισοδήματος και με πολλές μορφές συμμετοχής των εργαζομένων στη λήψη των αποφάσεων
• Ισότητας που ως κατεύθυνση έχει την ενίσχυση των μη προνομιούχων κοινωνικών ομάδων και ατόμων
• Αλληλεγγύης ως θέσης να αντιμετωπίσουμε οργανωμένα και μέσα από θεσμούς με συνεργασία, συλλογικότητα και από κοινού τις ανάγκες των ασθενέστερων και δοκιμαζόμενων ανθρώπων
• Της σιγουριάς μέσα σε συνθήκες ανασφάλειας και απόγνωσης και ακόμα μέσα σε συνθήκες πολλές φορές άγριου ανταγωνισμού που υπερβαίνει τα όρια της απόδοσης και της αποτελεσματικότητας σε μια κοινωνία.
Σε μια κοινωνία που δεν υπάρχει σιγουριά για περίθαλψη, για εργασία, για ασφάλιση, για στέγη, είναι όχι μόνο δημαγωγία αλλά και ψεύδος να μιλάνε ορισμένοι πολιτικοί για δημοκρατία, ελευθερία και εθνικές επιδιώξεις.
Οι αξίες και οι στόχοι που προωθεί μια κοινωνική πολιτική εξαρτάται από το ποιες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις σχεδιάζουν, διευθύνουν και υλοποιούν επιλογές. Εξαρτάται αν τα σχέδια λύσεων βασίζονται στην αντιμετώπιση των αιτιών και όχι μόνο των συμπτωμάτων που και αυτό είναι απαραίτητο.
Ως Σοσιαλιστές θεωρούμε θεμελιακή την παρέμβαση του κράτους που θα συμβάλει στην προσπάθεια για παροχή των δυνατοτήτων και των ίσων προϋποθέσεων. Ό,τι δεν είναι κοινωνικά δίκαιο δεν είναι σύγχρονο.
Οι αναχρονιστικές θεωρίες ότι στον σύγχρονο κόσμο ο καθένας θα επιβιώσει και θα φροντίσει τον εαυτό του χωριστά, αποτελούν μύθο γιατί είναι δεδομένο ότι σε μια κοινωνία ανισοτήτων δεν μπορούν όλοι να βοηθήσουν τους εαυτούς τους.
Παγκόσμιοι οργανισμοί με κύρος αναφέρουν ότι το 1991 πάνω από ένα δις άνθρωποι στον πλανήτη μας (δηλαδή σχεδόν το ¼ ) είχαν εισόδημα 70 χιλιάδες δραχμές το χρόνο! Στις χώρες της Ε.Ο.Κ. πάνω από 50 εκατομμύρια (δηλαδή 15%) ζει σε συνθήκες φτώχειας. Σε ανάλογες συνθήκες στην Ελλάδα ζει το 20% του πληθυσμού.
Αυτή η ανισότητα μεταξύ πλουσίων και φτωχών δημιουργεί μια ζώνη όπου οι ανθρώπινες διαφορές θεωρούνται ασυμφιλίωτες για το ποιοι και πως υφίστανται τις διακρίσεις στην άσκηση των δικαιωμάτων τους.
Η κοινωνική πολιτική πρέπει να οργανώνεται θεσμικά, να λειτουργεί με βάση τις οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις, αλλά και με βάση κοινωνικές αρχές και αξίες που έχουν σχέση με τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Οι αξίες που εξασφαλίζουν τη συνοχή της κοινωνίας μας, την απόδοση και την ευημερία των ατόμων, διέρχονται κρίση.
Οι πολυτέλειες του παρελθόντος γίνονται αναγκαιότητα του σήμερα. Σημαντικό μερίδιο που απορρέει από την οικονομική ανάπτυξη πρέπει να διατεθεί για κοινωνικά αγαθά, για κοινωνική ανάπτυξη. Από τις δαπάνες για την υγεία, μέχρι την πληρωμή της ασφάλισης της ανεργίας. Γιατί οι σχέσεις παραγωγής δημιουργούν την άνιση κατανομή περιουσίας, με αποτέλεσμα η φτώχεια να είναι πλέον μέρος του κάθε- μέχρι τώρα- εφαρμοσθέντος πολιτικοκοινωνικού συστήματος.
Οι Σοσιαλιστές γνωρίζουν καλά ότι οι σχέσεις παραγωγής καθορίζουν την κοινωνική θέση και ότι η οργανωμένη παρέμβαση δυνάμεων καθορίζει την κοινωνική πολιτική.
Οι νεοφιλελεύθεροι θεωρούν την κοινωνική πολιτική ως οργάνωση φιλανθρωπικών επιδιώξεων, γιατί ως θεσμός είναι δήθεν ανασταλτικός παράγοντας στις θεωρίες του αέναου ανταγωνισμού, της εμπορευματοποίησης ακόμα και των εγγυήσεων της ζωής και φυσικά του γρήγορου κέρδους και γιατί όχι της αισχροκέρδειας.
Ο ρόλος της αγοράς και η σχέση της με μια σοσιαλιστική κυβέρνηση έχει διαφορετική σημασία από τη σχέση της με μια νεοφιλελεύθερη δεξιά διακυβέρνηση. Έχει ζωτική σημασία για την αντιμετώπιση των θεμάτων που θέτει η κοινωνική πολιτική.
Ωστόσο, όλοι γνωρίζουν ότι καμιά λύση δεν βασίζεται αποκλειστικά στην αγορά. Ασφαλώς και είναι σαφής η ανάγκη για οικονομική αποτελεσματικότητα με βάση τον υγιή ανταγωνισμό και τα κίνητρα, για κατανομή των πόρων, για την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, για τη δημιουργία της ευημερίας.
Αλλά η αγορά δεν μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα που συνδέονται με τη ζωή, τις αξίες, τον πολιτισμό και ούτε μακροπρόθεσμα δίνει σταθερές προοπτικές και αποτελέσματα για θετικές εξελίξεις.
Η αγορά ανταποκρίνεται πάνω σε βραχυπρόθεσμες επιδιώξεις. Το κίνητρο του συμφέροντος οδηγεί – πέρα από καλές προθέσεις που ασφαλώς πάντα υπάρχουν- στην απληστία, στην εκμετάλλευση και τελικά στην παραμέληση, υποβάθμιση και εγκατάλειψη των πολιτών που έχουν ανάγκες ανθρώπινες και κοινωνικές.
Το Κράτος Πρόνοιας ασφαλώς και παρέχει κοινωνικά πλεονεκτήματα και ασφάλεια απέναντι στην κοινωνική αδικία και την εκμετάλλευση. Οι Σοσιαλιστές δεν δίνουν άλλοθι στις απόψεις των άκριτων υμνητών της αγοράς και στα νεοφιλελεύθερα συντηρητικά κόμματα που οδηγούν στις κοινωνίες των 2/3, αλλά ούτε και δικαιολογίες σε ορισμένους αδύναμους που θα ήθελαν να αξιοποιήσουν το κοινωνικό κράτος αρνητικά, με μειωμένο αίσθημα ευθύνης, με αντικοινωνικές και οπισθοδρομικές αντιλήψεις για την ανάπτυξη, την παραγωγή, την αυτονομία και τη δυνατότητα κάθε ανθρώπου. Οι Σοσιαλιστές δεν προτείνουν τη ραθυμία και την κοινωνική χαλάρωση.
Οι Σοσιαλιστές δεν προτείνουν την υπονόμευση της θέλησης του ανθρώπου για δημιουργική εργασία, κέρδος και αποταμίευση, αλλά επιδιώκουν και συνθήκες για δικαίωμα στην εργασία, στην ίση αμοιβή για ίση εργασία, στην εγγύηση της ζωής και την ασφάλιση της. Η θέση των Σοσιαλιστών είναι ότι ο ατομικισμός πρέπει να αντικατασταθεί με το προσωπικό αίσθημα ευθύνης του κάθε πολίτη, ο αλτρουισμός και ο εθελοντισμός με την θεσμικά κατοχυρωμένη κοινωνική αλληλεγγύη.
Μια κοινωνία πολιτών που αποβλέπουν οι Σοσιαλιστές, έχει ως βάθρο την αυτόνομη δυνατότητα των ανθρώπων αλλά και τη συλλογικότητα της κοινωνίας για συνδρομή στους πράγματι δοκιμαζόμενους ανθρώπους.
Οι αρχές της κοινωνικής πολιτικής του κράτους πρόνοιας πρώτο-συζητήθηκαν με βάση τη θεωρία που στήριξε το ρόλο του κράτους στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.
Οι υπηρεσίες υγείας, η ασφάλιση των εισοδημάτων, η απασχόληση και η κατοικία έχουν βρεθεί εδώ και δεκαετίες στο κέντρο της προσοχής των προοδευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη και καθορίζουν τα προγράμματα αναδιανομής του εισοδήματος στο σοσιαλιστικά και δημοκρατικά κόμματα.
Ιδιαίτερα όμως, αναγνωρίζεται από όλες τις πλευρές ότι μια τέτοια επιδίωξη απαιτεί δαπάνες και ανάλογο δημοσιονομικό καθεστώς, βαθειά φορολογική μεταρρύθμιση και δημιουργία νέων ισορροπιών ανάμεσα στη φορολογία των επιχειρήσεων και στη φορολογία των προσωπικών εισοδημάτων από τη μία και στην έμμεση φορολογία από την άλλη.
Η έμμεση φορολογία δεν αποτελεί τη μόνη πηγή εκτεταμένων δημοσίων εσόδων και μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ των οικονομικά και κοινωνικά δυνατών και αδυνάτων πολιτών.
Αυτό ασφαλώς, δε σημαίνει ότι αποτρέπουμε τη δημιουργία κινήτρων για την ανάπτυξη. Είναι σαφές ότι απαιτείται στήριξη από το κράτος στην προσπάθεια πολλών επιχειρήσεων για επέκταση της παραγωγής και των αγορών.
Αυτό επιβάλλει η ισότητα και η αλληλεγγύη αλλά και ο ανταγωνισμός, η παραγωγή και η αποδοτικότητα.
Για να μιλάμε με ειλικρίνεια για κοινωνία ευημερίας και για κοινωνική πρόοδο ασφαλώς πρέπει να παραδεχθούμε ότι αυτό καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό και από ένα σύγχρονο δίκτυο, που λειτουργεί ως παράγοντας εξισορρόπησης της συσσώρευσης πλούτου και της διανομής τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και από κανόνες.
Και αυτό το δίκτυο μπορεί να το εξασφαλίσει ένα σύγχρονο κράτος που μπορεί να θέσει και τους κανόνες.
Ο κοινωνικός προγραμματισμός, που είναι μια ιδεολογική αρχή για τους Σοσιαλιστές, βασίζεται σε μια απλή αλήθεια που πολλοί αποκρύπτουν: ότι δηλαδή οι σύγχρονες κοινωνίες με αντιτιθέμενα συμφέροντα χάνουν τον ανθρωποκεντρικό τους χαρακτήρα μέσα από τη θύελλα πολλαπλών ανταγωνισμών.
Εδώ και δεκαετίες προέκυψε η ανάγκη για ενιαία νομοθεσία για την περίθαλψη (ιατρική, νοσοκομειακή, οδοντιατρική, φαρμακευτική) και η ανάλογη συμμετοχή στις δαπάνες, καθώς και για αναδιάρθρωση και νέες επιλογές στο σύστημα ασφάλισης. Οι Σοσιαλιστές αναγνωρίζουν τον κοινωνικό χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής, αναγνωρίζουν ότι: οι δαπάνες για την εργασία, η προσωπική συμμετοχή των εργαζομένων στη διοίκηση και στα κεφάλαια των επιχειρήσεων δημοσίων και ιδιωτικών σύμφωνα με απόφαση και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η πολιτική της συνολικής απασχόλησης, η μείωση του χρόνου εργασίας, η αμοιβή με βάση και την παραγωγικότητα και οι συλλογικές ελευθερίες, συμβάλλουν σε συσσώρευση για επενδύσεις. Δεν μπορεί να προκύψει οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη μόνο με τα σταθεροποιητικά προγράμματα δίχως ανάπτυξη και κοινωνική προστασία που να προωθούν μακροπρόθεσμα τα συμφέροντα των εργαζομένων της χώρας μας.
Η ανθρωποκεντρική πολιτική του ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει ως βάση και τη συμμετοχή της κοινωνίας στην ευθύνη για την ολοκλήρωση του κράτους πρόνοιας σε μια κοινωνία αλληλεγγύης. Η επένδυση στον άνθρωπο είναι κριτήριο πολιτιστικού επιπέδου της ελληνικής κοινωνίας.
Στη σημερινή κρίσιμη οικονομικά κατάσταση απαιτείται μια συνετή πολιτική εξόδου από την κρίση.
Η έξοδος όμως, από την κρίση δεν συνεπάγεται μείωση του Κοινωνικού Κράτους. Απαιτεί συστηματικό έλεγχο του κόστους, σταδιακή εναρμόνιση με την καθήλωση προνομιακών ρυθμίσεων ορισμένων κοινωνικών ομάδων και συμμετοχή στα βάρη από όλη την Κοινωνία ανάλογα με τις δυνατότητες.
Η Κοινωνία Αλληλεγγύης είναι στόχος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. που θα επιτευχθεί με την ολοκλήρωση του Κράτους Πρόνοιας, την αποκέντρωση του και τη συμμετοχή της Κοινωνίας στην ευθύνη και στη χάραξη των προτεραιοτήτων.
Είναι απαραίτητο η Κοινωνία Αλληλεγγύης να διαμορφωθεί σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι μια προϋπόθεση για ολοκλήρωση της Ευρώπης, μαζί με τη σύγκλιση των οικονομιών και των επιπέδων ανάπτυξης. Η Κοινωνική Ευρώπη αποτέλεσε και αποτελεί μια προτεραιότητα. Συμβαδίζει με τις προσπάθειες μας για περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη. Η κοινωνική μας πολιτική εναρμονίζεται με τη προσπάθεια για το ενιαίο χώρο στην κοινότητα. Είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός ολοκληρωμένου «κοινωνικού χάρτη», με αξιολόγηση και ιεράρχηση αναγκών, προτεραιοτήτων και δαπανών.
Πρέπει να αναζητηθούν σύγχρονες μορφές κοινωνικής προστασίας και στα πλαίσια του «Κοινωνικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων» και να χαραχθούν πολιτικές στηριζόμενες και από το κοινοτικό πλαίσιο.
• Οικονομικής δημοκρατίας μέσα από επιλογές ανακατανομής του εθνικού εισοδήματος και με πολλές μορφές συμμετοχής των εργαζομένων στη λήψη των αποφάσεων
• Ισότητας που ως κατεύθυνση έχει την ενίσχυση των μη προνομιούχων κοινωνικών ομάδων και ατόμων
• Αλληλεγγύης ως θέσης να αντιμετωπίσουμε οργανωμένα και μέσα από θεσμούς με συνεργασία, συλλογικότητα και από κοινού τις ανάγκες των ασθενέστερων και δοκιμαζόμενων ανθρώπων
• Της σιγουριάς μέσα σε συνθήκες ανασφάλειας και απόγνωσης και ακόμα μέσα σε συνθήκες πολλές φορές άγριου ανταγωνισμού που υπερβαίνει τα όρια της απόδοσης και της αποτελεσματικότητας σε μια κοινωνία.
Σε μια κοινωνία που δεν υπάρχει σιγουριά για περίθαλψη, για εργασία, για ασφάλιση, για στέγη, είναι όχι μόνο δημαγωγία αλλά και ψεύδος να μιλάνε ορισμένοι πολιτικοί για δημοκρατία, ελευθερία και εθνικές επιδιώξεις.
Οι αξίες και οι στόχοι που προωθεί μια κοινωνική πολιτική εξαρτάται από το ποιες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις σχεδιάζουν, διευθύνουν και υλοποιούν επιλογές. Εξαρτάται αν τα σχέδια λύσεων βασίζονται στην αντιμετώπιση των αιτιών και όχι μόνο των συμπτωμάτων που και αυτό είναι απαραίτητο.
Ως Σοσιαλιστές θεωρούμε θεμελιακή την παρέμβαση του κράτους που θα συμβάλει στην προσπάθεια για παροχή των δυνατοτήτων και των ίσων προϋποθέσεων. Ό,τι δεν είναι κοινωνικά δίκαιο δεν είναι σύγχρονο.
Οι αναχρονιστικές θεωρίες ότι στον σύγχρονο κόσμο ο καθένας θα επιβιώσει και θα φροντίσει τον εαυτό του χωριστά, αποτελούν μύθο γιατί είναι δεδομένο ότι σε μια κοινωνία ανισοτήτων δεν μπορούν όλοι να βοηθήσουν τους εαυτούς τους.
Παγκόσμιοι οργανισμοί με κύρος αναφέρουν ότι το 1991 πάνω από ένα δις άνθρωποι στον πλανήτη μας (δηλαδή σχεδόν το ¼ ) είχαν εισόδημα 70 χιλιάδες δραχμές το χρόνο! Στις χώρες της Ε.Ο.Κ. πάνω από 50 εκατομμύρια (δηλαδή 15%) ζει σε συνθήκες φτώχειας. Σε ανάλογες συνθήκες στην Ελλάδα ζει το 20% του πληθυσμού.
Αυτή η ανισότητα μεταξύ πλουσίων και φτωχών δημιουργεί μια ζώνη όπου οι ανθρώπινες διαφορές θεωρούνται ασυμφιλίωτες για το ποιοι και πως υφίστανται τις διακρίσεις στην άσκηση των δικαιωμάτων τους.
Η κοινωνική πολιτική πρέπει να οργανώνεται θεσμικά, να λειτουργεί με βάση τις οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις, αλλά και με βάση κοινωνικές αρχές και αξίες που έχουν σχέση με τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Οι αξίες που εξασφαλίζουν τη συνοχή της κοινωνίας μας, την απόδοση και την ευημερία των ατόμων, διέρχονται κρίση.
Οι πολυτέλειες του παρελθόντος γίνονται αναγκαιότητα του σήμερα. Σημαντικό μερίδιο που απορρέει από την οικονομική ανάπτυξη πρέπει να διατεθεί για κοινωνικά αγαθά, για κοινωνική ανάπτυξη. Από τις δαπάνες για την υγεία, μέχρι την πληρωμή της ασφάλισης της ανεργίας. Γιατί οι σχέσεις παραγωγής δημιουργούν την άνιση κατανομή περιουσίας, με αποτέλεσμα η φτώχεια να είναι πλέον μέρος του κάθε- μέχρι τώρα- εφαρμοσθέντος πολιτικοκοινωνικού συστήματος.
Οι Σοσιαλιστές γνωρίζουν καλά ότι οι σχέσεις παραγωγής καθορίζουν την κοινωνική θέση και ότι η οργανωμένη παρέμβαση δυνάμεων καθορίζει την κοινωνική πολιτική.
Οι νεοφιλελεύθεροι θεωρούν την κοινωνική πολιτική ως οργάνωση φιλανθρωπικών επιδιώξεων, γιατί ως θεσμός είναι δήθεν ανασταλτικός παράγοντας στις θεωρίες του αέναου ανταγωνισμού, της εμπορευματοποίησης ακόμα και των εγγυήσεων της ζωής και φυσικά του γρήγορου κέρδους και γιατί όχι της αισχροκέρδειας.
Ο ρόλος της αγοράς και η σχέση της με μια σοσιαλιστική κυβέρνηση έχει διαφορετική σημασία από τη σχέση της με μια νεοφιλελεύθερη δεξιά διακυβέρνηση. Έχει ζωτική σημασία για την αντιμετώπιση των θεμάτων που θέτει η κοινωνική πολιτική.
Ωστόσο, όλοι γνωρίζουν ότι καμιά λύση δεν βασίζεται αποκλειστικά στην αγορά. Ασφαλώς και είναι σαφής η ανάγκη για οικονομική αποτελεσματικότητα με βάση τον υγιή ανταγωνισμό και τα κίνητρα, για κατανομή των πόρων, για την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, για τη δημιουργία της ευημερίας.
Αλλά η αγορά δεν μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα που συνδέονται με τη ζωή, τις αξίες, τον πολιτισμό και ούτε μακροπρόθεσμα δίνει σταθερές προοπτικές και αποτελέσματα για θετικές εξελίξεις.
Η αγορά ανταποκρίνεται πάνω σε βραχυπρόθεσμες επιδιώξεις. Το κίνητρο του συμφέροντος οδηγεί – πέρα από καλές προθέσεις που ασφαλώς πάντα υπάρχουν- στην απληστία, στην εκμετάλλευση και τελικά στην παραμέληση, υποβάθμιση και εγκατάλειψη των πολιτών που έχουν ανάγκες ανθρώπινες και κοινωνικές.
Το Κράτος Πρόνοιας ασφαλώς και παρέχει κοινωνικά πλεονεκτήματα και ασφάλεια απέναντι στην κοινωνική αδικία και την εκμετάλλευση. Οι Σοσιαλιστές δεν δίνουν άλλοθι στις απόψεις των άκριτων υμνητών της αγοράς και στα νεοφιλελεύθερα συντηρητικά κόμματα που οδηγούν στις κοινωνίες των 2/3, αλλά ούτε και δικαιολογίες σε ορισμένους αδύναμους που θα ήθελαν να αξιοποιήσουν το κοινωνικό κράτος αρνητικά, με μειωμένο αίσθημα ευθύνης, με αντικοινωνικές και οπισθοδρομικές αντιλήψεις για την ανάπτυξη, την παραγωγή, την αυτονομία και τη δυνατότητα κάθε ανθρώπου. Οι Σοσιαλιστές δεν προτείνουν τη ραθυμία και την κοινωνική χαλάρωση.
Οι Σοσιαλιστές δεν προτείνουν την υπονόμευση της θέλησης του ανθρώπου για δημιουργική εργασία, κέρδος και αποταμίευση, αλλά επιδιώκουν και συνθήκες για δικαίωμα στην εργασία, στην ίση αμοιβή για ίση εργασία, στην εγγύηση της ζωής και την ασφάλιση της. Η θέση των Σοσιαλιστών είναι ότι ο ατομικισμός πρέπει να αντικατασταθεί με το προσωπικό αίσθημα ευθύνης του κάθε πολίτη, ο αλτρουισμός και ο εθελοντισμός με την θεσμικά κατοχυρωμένη κοινωνική αλληλεγγύη.
Μια κοινωνία πολιτών που αποβλέπουν οι Σοσιαλιστές, έχει ως βάθρο την αυτόνομη δυνατότητα των ανθρώπων αλλά και τη συλλογικότητα της κοινωνίας για συνδρομή στους πράγματι δοκιμαζόμενους ανθρώπους.
Οι αρχές της κοινωνικής πολιτικής του κράτους πρόνοιας πρώτο-συζητήθηκαν με βάση τη θεωρία που στήριξε το ρόλο του κράτους στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.
Οι υπηρεσίες υγείας, η ασφάλιση των εισοδημάτων, η απασχόληση και η κατοικία έχουν βρεθεί εδώ και δεκαετίες στο κέντρο της προσοχής των προοδευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη και καθορίζουν τα προγράμματα αναδιανομής του εισοδήματος στο σοσιαλιστικά και δημοκρατικά κόμματα.
Ιδιαίτερα όμως, αναγνωρίζεται από όλες τις πλευρές ότι μια τέτοια επιδίωξη απαιτεί δαπάνες και ανάλογο δημοσιονομικό καθεστώς, βαθειά φορολογική μεταρρύθμιση και δημιουργία νέων ισορροπιών ανάμεσα στη φορολογία των επιχειρήσεων και στη φορολογία των προσωπικών εισοδημάτων από τη μία και στην έμμεση φορολογία από την άλλη.
Η έμμεση φορολογία δεν αποτελεί τη μόνη πηγή εκτεταμένων δημοσίων εσόδων και μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ των οικονομικά και κοινωνικά δυνατών και αδυνάτων πολιτών.
Αυτό ασφαλώς, δε σημαίνει ότι αποτρέπουμε τη δημιουργία κινήτρων για την ανάπτυξη. Είναι σαφές ότι απαιτείται στήριξη από το κράτος στην προσπάθεια πολλών επιχειρήσεων για επέκταση της παραγωγής και των αγορών.
Αυτό επιβάλλει η ισότητα και η αλληλεγγύη αλλά και ο ανταγωνισμός, η παραγωγή και η αποδοτικότητα.
Για να μιλάμε με ειλικρίνεια για κοινωνία ευημερίας και για κοινωνική πρόοδο ασφαλώς πρέπει να παραδεχθούμε ότι αυτό καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό και από ένα σύγχρονο δίκτυο, που λειτουργεί ως παράγοντας εξισορρόπησης της συσσώρευσης πλούτου και της διανομής τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και από κανόνες.
Και αυτό το δίκτυο μπορεί να το εξασφαλίσει ένα σύγχρονο κράτος που μπορεί να θέσει και τους κανόνες.
Ο κοινωνικός προγραμματισμός, που είναι μια ιδεολογική αρχή για τους Σοσιαλιστές, βασίζεται σε μια απλή αλήθεια που πολλοί αποκρύπτουν: ότι δηλαδή οι σύγχρονες κοινωνίες με αντιτιθέμενα συμφέροντα χάνουν τον ανθρωποκεντρικό τους χαρακτήρα μέσα από τη θύελλα πολλαπλών ανταγωνισμών.
Εδώ και δεκαετίες προέκυψε η ανάγκη για ενιαία νομοθεσία για την περίθαλψη (ιατρική, νοσοκομειακή, οδοντιατρική, φαρμακευτική) και η ανάλογη συμμετοχή στις δαπάνες, καθώς και για αναδιάρθρωση και νέες επιλογές στο σύστημα ασφάλισης. Οι Σοσιαλιστές αναγνωρίζουν τον κοινωνικό χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής, αναγνωρίζουν ότι: οι δαπάνες για την εργασία, η προσωπική συμμετοχή των εργαζομένων στη διοίκηση και στα κεφάλαια των επιχειρήσεων δημοσίων και ιδιωτικών σύμφωνα με απόφαση και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η πολιτική της συνολικής απασχόλησης, η μείωση του χρόνου εργασίας, η αμοιβή με βάση και την παραγωγικότητα και οι συλλογικές ελευθερίες, συμβάλλουν σε συσσώρευση για επενδύσεις. Δεν μπορεί να προκύψει οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη μόνο με τα σταθεροποιητικά προγράμματα δίχως ανάπτυξη και κοινωνική προστασία που να προωθούν μακροπρόθεσμα τα συμφέροντα των εργαζομένων της χώρας μας.
Η ανθρωποκεντρική πολιτική του ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει ως βάση και τη συμμετοχή της κοινωνίας στην ευθύνη για την ολοκλήρωση του κράτους πρόνοιας σε μια κοινωνία αλληλεγγύης. Η επένδυση στον άνθρωπο είναι κριτήριο πολιτιστικού επιπέδου της ελληνικής κοινωνίας.
Στη σημερινή κρίσιμη οικονομικά κατάσταση απαιτείται μια συνετή πολιτική εξόδου από την κρίση.
Η έξοδος όμως, από την κρίση δεν συνεπάγεται μείωση του Κοινωνικού Κράτους. Απαιτεί συστηματικό έλεγχο του κόστους, σταδιακή εναρμόνιση με την καθήλωση προνομιακών ρυθμίσεων ορισμένων κοινωνικών ομάδων και συμμετοχή στα βάρη από όλη την Κοινωνία ανάλογα με τις δυνατότητες.
Η Κοινωνία Αλληλεγγύης είναι στόχος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. που θα επιτευχθεί με την ολοκλήρωση του Κράτους Πρόνοιας, την αποκέντρωση του και τη συμμετοχή της Κοινωνίας στην ευθύνη και στη χάραξη των προτεραιοτήτων.
Είναι απαραίτητο η Κοινωνία Αλληλεγγύης να διαμορφωθεί σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι μια προϋπόθεση για ολοκλήρωση της Ευρώπης, μαζί με τη σύγκλιση των οικονομιών και των επιπέδων ανάπτυξης. Η Κοινωνική Ευρώπη αποτέλεσε και αποτελεί μια προτεραιότητα. Συμβαδίζει με τις προσπάθειες μας για περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη. Η κοινωνική μας πολιτική εναρμονίζεται με τη προσπάθεια για το ενιαίο χώρο στην κοινότητα. Είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός ολοκληρωμένου «κοινωνικού χάρτη», με αξιολόγηση και ιεράρχηση αναγκών, προτεραιοτήτων και δαπανών.
Πρέπει να αναζητηθούν σύγχρονες μορφές κοινωνικής προστασίας και στα πλαίσια του «Κοινωνικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων» και να χαραχθούν πολιτικές στηριζόμενες και από το κοινοτικό πλαίσιο.
Β. ΕΠΙΜΑΧΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑ.ΣΟ.Κ. ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ, ΑΣΦΑΛΙΣΗ, ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Α) Η Εθνική στρατηγική για την Υγεία και η κυριαρχία του δημόσιου χαρακτήρα του Εθνικού Συστήματος Υγείας, σε συνδυασμό με τον συμπληρωματικό ρόλο του ιδιωτικού τομέα, με κανόνες εκ των προτέρων, προσδιορισμένους. Για τους Σοσιαλιστές δεν μπορεί η υγεία να είναι εμπορευματικό αγαθό που ελέγχεται από τις δυνάμεις της αγοράς. Στα πλαίσια της μικτής οικονομίας που πρεσβεύουμε, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες στο χώρο της υγείας, ελέγχονται από το κράτος και την κυβέρνηση, που εκφράζουν το δημόσιο συμφέρον.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεσμεύεται και οι κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα διαμορφώσουν συνθήκες και προϋποθέσεις, για να είναι ο δημόσιος τομέας υγείας αυτός που θα υπερέχει σε παροχές υψηλού επιπέδου και ανάλογα χαμηλότερου κόστους, από τον ιδιωτικό τομέα.
Σε αυτή τη βάση, κάθε δημόσιο νοσοκομείο θα είναι και ένα σύγχρονο διαγνωστικό κέντρο, πράγμα που θα απαιτήσει και ανάλογη εργασία στα εργαστήρια.
Β)Η διεύρυνση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και στους Πανεπιστημιακούς, καθώς και ένταξη στο Ε.Σ.Υ. των Στρατιωτικών Γιατρών με εξομοίωση αποδοχών.
Γ) Η ένταξη στο Ε.Σ.Υ. του Κλάδου Υγείας του Ι.Κ.Α.
Δ) Η οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με την άμεση εφαρμογή του οικογενειακού γιατρού και την έναρξη-ανάπτυξη των αστικών κέντρων υγείας.
Ε) Εισάγεται ο θεσμός των Γενικών Διευθυντών -managers- και οργανώνεται η αυτοτέλεια του δημόσιου νοσοκομείου, σε ανάλογο καθεστώς των ΔΕΚΟ, ως Ν.Π.Δ.Δ. Τα Δ.Σ. των δημόσιων νοσοκομείων θα περιοριστούν στη χάραξη της στρατηγικής.
ΣΤ) Θεσμοθετείται ο Εθνικός Φορέας Υγείας, όπου θα υπαχθούν οι κλάδοι υγείας των ασφαλιστικών ταμείων, που θα ρυθμίζει τους χρηματοδοτικούς κανόνες.
Ζ) Η ανακατανομή των πόρων και η χρηματοδότηση της Β’ φάσης εξέλιξης του Ε.Σ.Υ., που θα σημάνει προκήρυξη θέσεων υγειονομικού-νοσηλευτικού προσωπικού, ολοκλήρωση του ΕΚΑΒ και βελτίωση λειτουργίας των Κέντρων Υγείας, γιατί η πρόληψη και η ενημέρωση έχει μέγιστη αξία, καθώς επίσης και η λειτουργία των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων.
ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Α) Η πραγμάτωση ενός Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, με την καθιέρωση της ΕΘΝΙΚΗΣ σύνταξης μετά από το 65ο έτος της ηλικίας και με πόρους κοινωνικούς και δημοσιονομικούς.
Η άλλη σύνταξη θα είναι ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ σε ανταποδοτική βάση. Δηλαδή, η ασφαλιστική μονάδα (system point) θα είναι ανάλογη των αποδοχών που δηλώνονται στη διαδρομή από τον κάθε ασφαλισμένο. Επιλογή μας είναι, η αρχή ίδια δραχμή για ίδια σύνταξη. Θα λάβουμε υπ’ όψη παράγοντες όπως πιθανή αρνητική περίοδο ανεργίας του κάθε εργαζομένου καθώς και εμπειρίες άλλων χωρών της Ε.Ο.Κ. Η εργασιακή σύνταξη δεν θα είναι μέσο πλουτισμού, θα φθάνει στο 100% των αποδοχών κατά το χρόνο εργασίας και θα εκλείψουν φαινόμενα, όπου σήμερα υπάρχουν συντάξεις που φθάνουν στο 136% των αποδοχών του χρόνου εργασίας από τη μία και από την άλλη υπάρχουν συντάξεις φτώχειας. Χαρακτηριστικό δείγμα άδικων και αντικοινωνικών εξελίξεων: το προηγούμενο οικονομικό έτος η Εθνική Τράπεζα είχε κέρδη 19 δις. Διέθεσε 8.5 δις. για τα ταμεία των εργαζομένων, τον ίδιο χρόνο που με κοινωνική αναλγησία η κυβέρνηση της Ν.Δ. περιέκοπτε συντάξεις πραγματικά ανήμπορων και ανάπηρων ανθρώπων. Ακόμη, για να εκλείψουν φαινόμενα του ενιαίου μισθολογίου, που με 27 χρόνια υπηρεσίας δίνονται συντάξεις 35ετίας.
Στεκόμαστε αυτοκριτικά για το ότι δείξαμε υποχωρητικότητα στις απαιτήσεις για μείωση ορίων ηλικίας σε ορισμένους συνταξιοδοτικούς κλάδους, πράγμα που δεν ήταν κοινωνικά δίκαιο.
Β) Η θεσμοθετημένη υποχρεωτική εφαρμογή της τριμερούς χρηματοδότησης, η επαναδιαπραγμάτευση και η ρύθμιση των χρεών ώστε να σταματήσει ο φαύλος κύκλος ελλείμματα-δανειακές ανάγκες τοκοχρεολύσια.
Γ) Η αξιοποίηση των αποθεματικών των ταμείων από τον ασφαλιστικό φορέα, με τη δημιουργία χρηματοπιστωτικού φορέα, για να μην έχουμε, για παράδειγμα, το φαινόμενο σήμερα να καταθέτει το Ι.Κ.Α. τα δικά του χρήματα με 18% επιτόκιο και να δανείζεται με 28-32%! Και ακόμη, να χρωστά στο Ι.Κ.Α. ο ιδιωτικός τομέας 200 δις, ο δημόσιος 100 δις και η εισφοροδιαφυγή να ξεπερνά τα 200 δις.
Δ) Η ενοποίηση κανόνων θα οδηγήσει στην επιδίωξη μας για βαθμιαία ενοποίηση των 29 ταμείων κύριας ασφάλισης και των 67 επικουρικών, γιατί υπάρχουν και δευτερεύοντα (πρόνοιας, αλληλεγγύης, αρωγής κ.λπ.). Η ενοποίηση σε ομοειδή ταμεία ιδιωτικού Τομέα- Δημόσιου Τομέα- Τραπεζών-ΔΕΚΟ-Ελεύθερων Επαγγελματιών ΤΕΒΕ, ΤΣΑ, ΤΑΕ- Επιστημόνων- ΤΕΕ ΔΣΑ κλπ- ΟΓΑ-εργατών γης- θα συμβάλλει σε ορθολογισμό και εκλογίκευση. Είναι αυτονόητη η διοικητική αυτοτέλεια των Ταμείων, αλλά και η εποπτεία από το Κράτος.
Ε) Ο διαχωρισμός των υπηρεσιών υγείας, με τη δημιουργία Ενιαίου Φορέα Υγείας που θα υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, και των υπηρεσιών Κοινωνικής Ασφάλισης, η αναγκαιότητα, εκτός από τις πάγιες εισφορές, για νέους πόρους, η προσαρμογή στις δημογραφικές εξελίξεις, που δεν θα θίγουν ώριμες προσδοκίες, είναι βασικές μας επιλογές.
Στη βάση ενός κοινωνικού διαλόγου αμοιβαίας εμπιστοσύνης, μακροπρόθεσμης προοπτικής και υπεύθυνης πολιτικής, η ανασυγκρότηση της κοινωνικής ασφάλισης με συναινετικές διαδικασίες, μπορεί να επιτευχθεί και να αποκτήσει διαχρονική σταθερότητα. Οι αναλυτικές προτάσεις που ακολουθούν, αποτελούν μονόδρομο για τις προοδευτικές δυνάμεις του έθνους, διασφαλίζουν την αλληλεγγύη κοινωνικά και ηλικιακά και θεμελιώνουν τους απαραίτητους μηχανισμούς προστασίας και βελτίωσης του ανθρώπινου δυναμικού , που αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα του έθνους.
Παράλληλα, η στρατηγική αυτή ανανεώνει τις διαδικασίες ασφάλισης και τους αποδίδει τη δέουσα και αναγκαία προοπτική, δεν επιβαρύνει πρόσθετα τους δημόσιους προϋπολογισμούς και εγγυάται τη δημιουργική συμβίωση οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.
ΕΡΓΑΣΙΑ
Η μάστιγα της ανεργίας προσλαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις. Ένας στους έξι Έλληνες εργαζόμενους του οικονομικά ενεργού πληθυσμού είναι άνεργος. Ιδιαίτερα πλήττει τους νέους, τις γυναίκες, τους απόφοιτους λυκείου και τους νέους επιστήμονες. Υπερβαίνει το 10%.
Βασική επιλογή είναι οι νέες επενδύσεις, η επέκταση, η διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της χώρας. Αυτό βέβαια σε συνδυασμό με προγράμματα υψηλής κατάρτισης και με αξιοποίηση των κοινωνικών κοινοτικών προγραμμάτων.
Το φάρμακο, η κοινωνική πρόνοια, οι εργασιακές σχέσεις, οι απολύσεις, η εφαρμογή του νόμου για την υγιεινή και ασφάλεια, η ιδιόκτητη κατοικία, η επαγγελματική κατάρτιση, οι αλλοδαποί εργαζόμενοι, είναι επίσης, σημαντικά θέματα της κοινωνικής πολιτικής που απαιτούν διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους και κοινωνικές συμφωνίες.
Προτείνουμε ως επιτροπή προσχέδιο εξειδικευμένων επιλογών και πολιτικής.
1.ΥΓΕΙΑ
Από τον Ιούνιο του 1989 πάγωσαν όλες οι προσπάθειες που θα ολοκλήρωναν τις κατευθύνσεις μας και σωρεύτηκαν προβλήματα από περιστασιακές ρυθμίσεις.
Από τον Απρίλιο του 1990 ξεκίνησε το σάρωμα του Κράτους Πρόνοιας. Υπάρχουν αποτελέσματα στην νεοφιλελεύθερη πολιτική της δεξιάς που προκύπτουν από συνειδητές παραλείψεις. Επέλεξε κατ’ αρχήν το δρόμο της υπονόμευσης του δημόσιου χαρακτήρα στην Υγεία, με τη δημιουργία συνθηκών τέλματος και με τη λογική να λιμνάζουν τα προβλήματα που έχρηζαν άμεσης επίλυσης. Ήταν μια συνειδητή επιλογή να οδηγηθούν τα δημόσια νοσοκομεία σε υποβάθμιση. Να στηριχθούν τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα που πολλαπλασίασαν τις δαπάνες τους για συστήματα υψηλής τεχνολογίας (αξονικούς τομογράφους κλπ) σε πρώτη φάση.
Στη δεύτερη φάση ήρθε η απόφαση για αύξηση των τιμολογίων των ασφαλιστικών ταμείων προς τις ιδιωτικές κλινικές για να εισπράξουν οι ιδιοκτήτες των διαγνωστικών κέντρων, το αντίτιμο της αγοράς των συστημάτων εξοπλισμού μέσα από τα αποθεματικά των Κλάδων Υγείας των Ταμείων. Ασφαλώς, και δεν θα πληρώσει ο ελλειμματικός προϋπολογισμός τα 400 και πλέον δις που εκταμιεύθηκαν από τα Ταμεία, αλλά οι ασφαλισμένοι.
Η διάλυση των Κέντρων Υγείας με την μετατροπή τους σε αγροτικά ιατρεία- υπηρεσίες της Νομαρχίας και με την υποβάθμιση στη στελέχωση καθώς και η υποβάθμιση παροχής ορισμένων υπηρεσιών στα Δημόσια Νοσοκομεία με την μη προκήρυξη θέσεων, οδήγησε πράγματι στο να πανηγυρίζει η κυβέρνηση της Ν.Δ. ότι δεν απαιτούνται πλέον ράντσα και κρεβάτια. Τα πράγματα «απλοποιήθηκαν», οδηγούνται οι ασθενείς- καθ’ ότι δεν μειώθηκε η νοσηρότητα στη χώρα- στα ιδιωτικά ιατρικά κέντρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η Ν.Δ. πέτυχε παγκόσμια πρωτοτυπία ανάμεσα στους θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού, να ιδιωτικοποιήσει και την προνοσοκομειακή επείγουσα φροντίδα, τα γνωστά ΕΚΑΒ.
Καταργεί την πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των ιατρών.
Συρρικνώνει το Δημόσιο Τομέα με περιορισμό των κονδυλίων χρηματοδότησης σε πραγματικές τιμές.
Ιδιωτικοποιεί μέρος του Δημόσιου Τομέα (ιδιωτικά ιατρεία σε γιατρούς του Δημόσιου Τομέα) με αποτέλεσμα να παρακινεί τον χρήστη να είναι υποχρεωμένος να περάσει από το ιδιωτικό ιατρείο για να μπει σε νοσοκομείο.
Μεταφέρει ολόκληρους τομείς της ιατρικής π.χ. σακχαρώδη διαβήτη και τις επιπλοκές τους, στον ιδιωτικό τομέα.
Επιδεινώνει τις συνθήκες εργασίας των λειτουργιών της Υγείας με:
• Καθίζηση των μισθολογικών παροχών των γιατρών με αντάλλαγμα το ιδιωτικό ιατρείο-εμπορευματοποίηση της υγείας- υποχρεωτικά ο γιατρός θα προσπορίζεται χρήματα από τον άρρωστο
• Ουσιαστική αδιαφορία για την ανάπτυξη του νοσηλευτικού κλάδου (έλλειψη οικονομικών και κοινωνικών κινήτρων)
• Υποχρεώνει τους Πανεπιστημιακούς Γιατρούς που υπηρετούν στο Ε.Σ.Υ. να δουλέψουν στον ιδιωτικό τομέα μιας και τους απαγορεύει την εργασία στον Δημόσιο Τομέα!! (Οι μόνοι που έχουν πλήρη και αποκλειστική απασχόληση από τους Πανεπιστημιακούς)
• Ιδιωτικοποιεί την εκπαίδευση (ιδιωτικός φορέας για τη χορήγηση ειδικοτήτων)
Πρώτα απ’ όλα ο ασθενής είναι θύμα της κοινωνικής αναλγησίας και του κακέκτυπου νεοφιλελευθερισμού της πολιτικής της Ν.Δ. που αποπνέουν οι νομοθετικές τις ρυθμίσεις για την Υγεία. Οι ρυθμίσεις αυτές αποτελούν συνονθύλευμα αντιφατικών, αναχρονιστικών και ρεβανσιστικών ρυθμίσεων. Συνιστά μια προσπάθεια φυγής προς τα πίσω με την απόπειρα καθυπόταξης των μηχανισμών σε μικροκομματικούς στόχους και τη συστηματική υπό-χρηματοδότηση των υπηρεσιών υγείας του δημόσιου τομέα. Οι ψευδεπίγραφες και βαρύγδουπες εξαγγελίες δεν μπορούν να αποκρύψουν τη μεθοδευμένη δράση διάβρωσης του δημόσιου τομέα και την πριμοδότηση δραστηριοτήτων του ιδιωτικού τομέα. Κεντρικός στόχος της συντηρητικής στρατηγικής είναι η ακύρωση των κοινωνικών κατακτήσεων.
Η Ν.Δ. είναι κυβέρνηση μειοψηφίας στο εκλογικό σώμα. Δεν νομιμοποιείται να θεσμοθετεί νομοθετικά τέτοιες επιλογές. Άμεση επιλογή της κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα είναι η δια νόμου κατάργησης αυτών των ρυθμίσεων.
Διευκολύνεται η παραοικονομία που με παραλείψεις και πράξεις οργανώνει το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας και με ρητορικές επιτίθεται εναντίον της το Υπουργείο Οικονομικών για να καταδεικνύεται η αντιφατικότητα, η ανειλικρίνεια και ο δημαγωγικός χαρακτήρας της πολιτικής της Κυβέρνησης της Ν.Δ., υπέρ συγκεκριμένων συμφερόντων.
Οι διώξεις γιατρών και νοσηλευτών με βάση τις κομματικές ανάγκες της Ν.Δ. ολοκληρώνουν την αυταρχική πλευρά του πλέγματος των στόχων και των μέτρων της πολιτικής της Ν.Δ.
Για το τελευταίο που θα ενδιαφερόταν μια κυβέρνηση με αυτέ τις αντιλήψεις θα ήταν η τήρηση του Συντάγματος –τέκνο της Ν.Δ. του 1975- που θέτει επιταγές για τις υποχρεώσεις του κράτους στην κοινωνική πολιτική.
2. ΦΑΡΜΑΚΟ
Κυριολεκτικά καταστροφική ήταν η πολιτική της Ν.Δ. στο χώρο του φαρμάκου. Διέλυσε θεσμούς και οργανισμούς στο βωμό των συμφερόντων ομάδας ανθρώπων γνωστών στο χώρο του κόσμου της φροντίδας για φαρμακευτική περίθαλψη. Κατέλυσε κάθε έννοια ευθύνης της εκάστοτε κυβέρνησης για την προστασία του Δημόσιου συμφέροντος.
3. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. εκφράζοντας την «ιδιαίτερη συμπάθεια» της σε άτομα που δοκιμάζονται:
o Αδρανοποίησε τον Ν. 1648/86 για την επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων με ειδικές ανάγκες, των πολυτέκνων και των παιδιών αγωνιστών της Αντίστασης και παράλληλα ενεργοποίησε μεταγενέστερους νόμους που ευνόησαν την εισαγωγή στο Δημόσιο τομέα των γνωστών «ημέτερων» ανάπηρων «μαϊμούδων» υποθηκεύοντας τις θέσεις εργασίας των πραγματικά ανάπηρων για την επόμενη δεκαετία.
o Κατήργησε τα ελευθέρας στις αστικές συγκοινωνίες για τις περισσότερες κατηγορίες αναπήρων
o Υποβάθμισε ουσιαστικά και κατήργησε σε πολλές περιπτώσεις το θεσμό του κοινωνικού τουρισμού για τους ανάπηρους, τα άτομα της τρίτης ηλικίας και τις πολυμελείς οικογένειες
o Κατήργησε ουσιαστικά τα στεγαστικά προγράμματα για πολυμελείς οικογένειες, ανάπηρους, συνταξιούχους και νέα ζευγάρια
o Περιέκοψε προγράμματα κατασκηνώσεων για παιδιά και ηλικιωμένους
o Υποβάθμισε και περιόρισε τα προγράμματα των κέντρων εκπαίδευσης και αποκατάστασης με περικοπή χρηματοδοτήσεων
o Υποβάθμισε την ειδική αγωγή. Εγκατέλειψε ολοκληρωτικά τον τομέα αυτό στην ιδιωτική πρωτοβουλία-κερδοσκοπία με παράλληλη περιθωριοποίηση των Δημόσιων σχολείων.
o Αδρανοποίησε τον Ν. 1577/85 που έθετε τις βάσεις για την άρση των αρχιτεκτονικών εμποδίων για τους κινητικά αναπήρους.
o Κατήργησε ουσιαστικά τα προγράμματα ανάπτυξης του δικτύου των ΚΑΠΗ
o Χρησιμοποίησε το θεσμό του Ειδικού Κρατικού Λαχείου, που στήριζε τα προγράμματα των φορέων Πρόνοιας για την χρηματοδότηση άλλων δραστηριοτήτων.
o Σπατάλησε σκανδαλωδώς 300 εκατομμύρια Επιχορηγώντας τον ιδιωτικό φορέα ΕΛΕΝΑΠ για να γίνει δήθεν απογραφή των αναπήρων, ενώ η απογραφή ήδη είχε γίνει από την ΕΣΥΕ με την απογράφη του πληθυσμού 1991. Παράλληλα για την απογραφή χρησιμοποιείτε το σύνολο του κρατικού μηχανισμού πρόνοιας, ενώ το σύνολο της αμοιβής λαμβάνει ο ιδιωτικός φορέας.
o Τέλος, η ρεβανσιστική πολιτική της κυβέρνησης της Ν.Δ. με τις διώξεις και τις απολύσεις έμπειρων εργαζομένων από προνομιακούς χώρους, αποδυνάμωσε και διέλυσε βρεφονηπιακούς σταθμούς, θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων και ιδρύματα αποκατάστασης αναπήρων.
4. ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Άμεση ήταν η «φροντίδα» της Ν.Δ. για την ψήφιση του «αντιαπεργιακού» νόμου. Στόχος ήταν το χτύπημα των συνδικαλιστικών ελευθεριών και η δίωξη συνδικαλιστικών με βάση τις πολιτικές προτιμήσεις για την καθυπόταξη των εργαζομένων της χώρας. Η ανεργία από την ανερμάτιστη και αναποτελεσματική πολιτική της ξεπέρασε κάθε προηγούμενο στα τελευταία είκοσι χρόνια. Πολιτική που «ολοκληρώθηκε» με το ξεπούλημα επιχειρήσεων, την αποβιομηχάνιση και τη διάλυση, ολόκληρων περιοχών της χώρας. Ένας στους έξι από τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό είναι άνεργος.
5. ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ
Οι νεοφιλελεύθερες ιδέες και οι πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης της Ν.Δ. έθεσαν τη σφραγίδα τους και στον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας:
o Οδήγησαν σε συρρίκνωση τα προγράμματα της εργατικής κατοικίας
o Έκλεισαν ή έθεσαν σε υπολειτουργία τα περιφερειακά γραφεία του Οργανισμού
o Ελαχιστοποίησαν το κατασκευαστικό πρόγραμμα
o Κατήργησαν τα μικτά δάνεια μέσω ΣΕΚΤΕ
o Δεν εφήρμοσαν το πρόγραμμα Ειδικού Στεγαστικού Ανακυκλούμενου Κεφαλαίου
o Πάγωσαν το καθεστώς της επιδότησης των τοκοχρεολυσίων των δανείων
o Πάγωσαν το θεσμό της ενοικιαζόμενης κατοικίας
o Δεν εφήρμοσαν τον οργανισμό λειτουργίας των υπηρεσιών του ΟΕΚ
o Κατήργησαν τη συμμετοχή του Κράτους στα προγράμματα του ΟΕΚ
o Κατήργησαν το πρόγραμμα για τους πολύτεκνους και τους ανάπηρους
o Τέλος, αντί να παραχωρήσουν στον ΟΕΚ τις εκτάσεις γης για αξιοποίηση και κάλυψη των αναγκών των δικαιούχων, επέλεξαν τη γνωστή πολιτική του ξεπουλήματος της δημόσιας γης μέσω των ομολόγων.
Η δε συνολική πολιτική της Ν.Δ. προσανατολίζεται στο να μεταφερθούν οι αναπτυξιακές και κοινωνικές δραστηριότητες του ΟΕΚ σε τραπεζικούς φορείς.
6. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης η επίθεση της Ν.Δ. είχε και στόχους έχει και διάρκεια. Με το Ν. 1884/90 ανέτρεψαν εκλεγμένες διοικήσεις στα ασφαλιστικά Ταμεία για τον έλεγχο των προσώπων. Στη συνέχεια με το Ν. 1902/90 συρρίκνωσαν τις κοινωνικές παροχές, αύξησαν το κόστος ασφάλισης κατά 3% καθώς και τα όρια ηλικίας.
Προβάλλοντας μόνο τις ταμειακές ανάγκες του συστήματος και την κάλυψη 155 δις που δεν πραγματοποιήθηκε.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. συγκρότησε επιτροπή μελέτης του ασφαλιστικού συστήματος από ειδικούς επιστήμονες και εκπροσώπους των εργαζομένων για την επεξεργασία και υποβολή προτάσεων. Στα πλαίσια της αναξιοπιστίας της, πριν περατώσει το έργο της η επιτροπή, η Ν.Δ. προκάλεσε νέα νομοθετική ρύθμιση. Οι ειδικοί επιστήμονες καθώς και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων αποχώρησαν από την επιτροπή και γιατί οι νέες αποσπασματικές ρυθμίσεις επαναβεβαίωσαν τον ταμειακό χαρακτήρα των ρυθμίσεων του προηγούμενου νόμου. Προεβλήθη και πάλι νέο πλάνο ταμειακών αναγκών από 48 δις που δεν πραγματοποιήθηκε. Με το νομοθέτημα 1986/91 επικύρωσαν και υπουργικές αποφάσεις για ρύθμιση χρεών οφειλετών προς το ΙΚΑ!
Η επιτροπή για το πόρισμα έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα ένα κείμενο. Το κείμενο της επιτροπής δεν αποτελεί συνθετικό πόρισμα αλλά τα πρακτικά των συνεδριάσεων της. Ο βασικός άξονας των εκτιμήσεων είναι ότι το πρόβλημα είναι ταμειακό με αιχμή τα ελλείμματα. Αυτή είναι η μισή αλήθεια και η δευτερεύουσα πλευρά του μεγάλου αυτού θέματος.
Η βασική αιτία της κρίσης στο Σύστημα Ασφάλισης είναι διαρθρωτικού χαρακτήρα. Είναι κρίση διάθεσης πόρων στο ασφαλιστικό σύστημα, οργάνωσης των παροχών της, θεσμοθέτησης κανόνων λειτουργίας σύγχρονων και αποδοτικών. Η επιτροπή επισημαίνει και αναφέρεται στις υψηλές παροχές σε ορισμένα Ταμεία. Αυτό είναι ένα πρόβλημα αλλά όχι το κύριο. Το κύριο είναι η μέχρι τώρα -από το 1950- δέσμευση των αποθεματικών, η μη αποδοτική αξιοποίηση τους καθώς και η άσκηση κοινωνικής πολιτικής από τις κυβερνήσεις μέσα από τα περιουσιακά στοιχεία των Ταμείων χωρίς την ανάλογη συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού. Είναι λοιπόν, διαφορετική η αφετηρία της επιτροπής από αυτή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. για τα αίτια και διαφορετικές οι επιλογές.
Διαπιστώνεται έλλειμμα της τάξης του 1.5 τρις. Η θέση μας είναι ότι απαιτούνται νέοι πόροι γιατί το ασφαλιστικό σύστημα δεν είναι αυτόνομο. Είναι μέσα στην οικονομική ζώνη των εκάστοτε κυβερνητικών επιλογών. Αντίθετα, η επιτροπή ζητά μεταφορά πόρων, μείωση συντάξεων, επιδείνωση παροχών, αύξηση εισφορών και γι’ αυτό επικαλείται ανισορροπίες που υπάρχουν στο εσωτερικό του ασφαλιστικού συστήματος που πρέπει πράγματι να αντιμετωπιστούν. Έχει όμως, σημασία με ποια κριτήρια θα αντιμετωπιστούν για να αρθούν αδικίες και όχι για να προκύψουν και νέες. Αλλά και πάλι το κύριο δεν είναι αυτό. Το καθοριστικό είναι οι νέοι πόροι έξω από το σύστημα. Γι’ αυτό δεν λέει τίποτα η επιτροπή.
Η επιτροπή επαναφέρει την ταμειακή λογική. Η ταμειακή απόδοση δεν πέτυχε και σε ανάλογα μέτρα που είχε εν μέρει νομοθετήσει πριν η Ν.Δ. Με τον νόμο 1902 προέβλεπαν είσπραξη 155 δις. και εισέπραξαν 12 δις.
Στο αίτημα της τριμερούς χρηματοδότησης αναφέρει το 50% του συνόλου της εισφοράς ασφαλισμένων και εργοδοτών. Είναι λοιπόν, σαφής η άρνηση για νέους πόρους που προκύπτουν από την ανάπτυξη, από τη συσσώρευση πλούτου και από την ανάγκη για την ανακατανομή του. Είναι σαφής και η διαφορετική προσέγγιση του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Στο θεσμικό πεδίο, η επιτροπή προτείνει όχι αυτοτέλεια στα Ταμεία, όχι αξιοποίηση πόρων από τα Ταμεία, αλλά έλεγχο και προσδιορισμό κατευθύνσεων από την Κεντρική Διοίκηση και γι’ αυτό το λόγο άλλωστε, προτείνει διορισμένες κυβερνητικές διοικήσεις.
Είναι σαφής η διαφορετική δημοκρατική αρχή αυτοτέλειας των Ταμείων στην πρόταση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. καθώς και η εκλογή των Διοικήσεων που πρέπει να επικυρώνονται από αρμόδια επιτροπή του Κοινοβουλίου.
Στην οργάνωση του συστήματος η επιτροπή προτείνει συγχώνευση και για τη χρησιμοποίηση των αποθεματικών και για τα ελλείμματα. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι αντίθετο και προτείνει την ενοποίηση στη βάση κανόνων και αρχών.
Η επιτροπή διαχωρίζει την ασφάλιση από την πρόνοια με το να προτείνει να γίνεται σε ένα ποσοστό του τιμάριθμου η αναπροσαρμογή των συντάξεων. Αυτή η θέση οδηγεί στην εξαφάνιση της κοινωνικής πολιτικής στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Θα απομένει έτσι μόνο το ανταποδοτικό μέρος. Η θέση αυτή οδηγεί στην κατάργηση του minimum ορίου διαβίωσης. Η πρόταση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει αντίθετη κατεύθυνση με συγκεκριμένα μέτρα. Η επαναδιαπραγμάτευση και η ρύθμιση των χρεών των ασφαλιστικών ταμείων δεν αναφέρεται στο πόρισμα της επιτροπής. Επίσης, δεν αναφέρεται στην ανάγκη για την εξυγίανση του συστήματος των εσόδων όπως π.χ. την πάταξη της εισφοροδιαφυγής. Η πρόταση της επιτροπής καταργεί τους κοινωνικούς πόρους ενώ πρέπει να συμψηφισθούν με την τριμερή χρηματοδότηση. Η επιτροπή θεωρεί κοινωνικό πόρο και την κάλυψη των ελλειμμάτων από τους εργοδότες. Είναι κοινά αποδεκτό ότι κοινωνικός πόρος είναι ο φόρος υπέρ τρίτων.
Κυβερνητικοί παράγοντες δήλωσαν ότι οι προτάσεις της επιτροπής δεν είναι δεσμευτικές. Ωστόσο, οι επιδιώξεις της Ν.Δ. είναι γνωστές για το μεσοπρόθεσμο και ταμειακό τους χαρακτήρα και χωρίς κοινωνικές αρχές.
Ο κλάδος των συντάξεων και τα όρια ηλικίας είναι μόνιμα στο στόχαστρο. Η αρχή έγινε από την κατάργηση των συντάξεων των Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.
Η εξυγίανση και η αναδιάρθρωση δεν ενδιαφέρουν την πολιτική της Ν.Δ.
Άλλες είναι οι μη εμφανώς διακηρυγμένες κατευθύνσεις. Είναι η συρρίκνωση του δημόσιου χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης και δημιουργία «εύκρατου» κλίματος για την ανεμπόδιστη δράση των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Είναι μια πολιτική που με συνέπεια εμπεδώνει το καθεστώς ευκαιριών για όσους δύνανται, για τους λίγους. Και βέβαια όχι για όσους δικαιούνται, έχουν πραγματικές ανάγκες και δεν δύνανται.
Μετά το 2ο Συνέδριο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. το Νοέμβριο του 1990, έγινε η ανάθεση της ευθύνης για την κοινωνική πολιτική από το Εκτελεστικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής.
Κατατέθηκε το σχέδιο των επιλογών μας για την Κοινωνική πολιτική στο πρώτο Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στη Θες/νίκη, τον Ιούνιο του 1991.
Η Κ.Ε. ενέκρινε το σχέδιο της προγραμματικής πρότασης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τις κατευθυντήριες γραμμές της Κοινωνικής πολιτικής.
Το Νοέμβριο του 1991 ο Πρόεδρος Α. Παπανδρέου και το Ε.Γ. αποφάσισαν τη συγκρότηση της Επιτροπής της Κοινωνικής πολιτικής, την ανάθεση της ευθύνης και τη συγκρότηση της από στελέχη και επιστήμονες, για την εξειδίκευση των θέσεων και των επιλογών του ΠΑ.ΣΟ.Κ. ως σοσιαλιστικού κόμματος στον τομέα της Κοινωνικής πολιτικής, με δέσμευση τις κατευθυντήριες γραμμές του Πρώτου Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στη Θες/νίκη, που αποτελούν Βασική Πολιτική Συμφωνία στο ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Η επιτροπή θα είναι μόνιμη και κατά τη διακυβέρνηση της χώρας από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. για την επεξεργασία θεμάτων σε μια σοσιαλιστική κατεύθυνση, για να προτείνει λύσεις και για να διατυπώνει κρίσεις κατά την εφαρμογή του προγράμματος.
Ως θεματικές ενότητες της Κοινωνικής πολιτικής ορίστηκαν η Υγεία, το Φάρμακο, η Κοινωνική Πρόνοια, οι Εργασιακές Σχέσεις, η Απασχόληση, η Κατοικία και η Κοινωνική Ασφάλιση.
Συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας και σε αλλεπάλληλες συζητήσεις και συνεδριάσεις με αθόρυβο και συστηματικό τρόπο εργάστηκαν επί ένα εξάμηνο. Πήραν υπ’ όψη τις εξελίξεις στις βιομηχανικές χώρες και τη βασική μας επιλογή για την Κοινωνική Ευρώπη.
Εξέτασαν κριτικά τη πορεία και την εξέλιξη των προτάσεων και των εφαρμογών των σοσιαλιστικών, σοσιαλδημοκρατικών και εργατικών κυβερνήσεων και κομμάτων στο σύγχρονο κόσμο.
Παρακολούθησαν τη ρητορική αλλά και τον ανατρεπτικό κατήφορο των νεοφιλελεύθερων συνταγών και στην Ελλάδα αλλά και στην κοιτίδα τους (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο) που είναι γνωστές η φτώχεια, η απόγνωση και οι υποβαθμισμένες συνθήκες διαβίωσης εκατομμυρίων ανθρώπων με ταυτόχρονη –και εδώ είναι ο τραγέλαφος, ο κόλαφος για τον νεοφιλελευθερισμό- πτώση της παραγωγής, του ανταγωνισμού και της ευημερίας, επιδιώξεις που θέτουν ως στόχους οι δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού στο πολιτικό, παραγωγικό και κοινωνικό πεδίο.
Το προσχέδιο της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. προορισμό έχει να ανοίξει διάλογο σε πανελλήνια κλίμακα στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ιδιαίτερα στις Οργανώσεις Υγείας, Νοσοκομείων και χώρων εργασίας. Στο διάλογο αυτό σημαντική θα είναι η συμβολή των Βουλευτών του ΠΑ.ΣΟ.Κ. που συμμετέχουν στους Κοινοβουλευτικούς Τομείς Υγείας-Πρόνοιας και Εργασίας-Κοινωνικής Ασφάλισης καθώς και των στελεχών της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής.
Ο διάλογος που θα επιδιώξει το ΠΑ.ΣΟ.Κ. με τις ενδιαφερόμενες κοινωνικές οργανώσεις, με τους ειδικούς αλλά και με κάθε πολίτη έχει καθοριστική σημασία.
Ο εθνικός διάλογος τους κοινωνικούς εταίρους και οι κοινωνικές συμφωνίες με τις κοινωνικές οργανώσεις με βάση την αμοιβαιότητα αλλά και τις διαφορές είναι επιλογή αντίθετη με τις μονομερείς αποφάσεις. Είναι επιλογή συναίνεσης και αναγνώρισης του καθολικού χαρακτήρα των προβλημάτων και των σωστών λύσεων που απαιτούνται για την κοινωνική συνοχή, την ανάπτυξη και την πρόοδο του έθνους μας.
Ιδιαίτερη σημασία θα δώσει η Επιτροπή στις απόψεις που θέλουμε να διατυπώσουν τα Ερευνητικά Κέντρα και τα Ινστιτούτα, οι Ιατρικές, Οδοντιατρικές, Φαρμακευτικές καθώς και οι Σχολές Οικονομικών και Νομικών Επιστημών των Α.Ε.Ι., οι ανάλογες Σχολές των Τ.Ε.Ι. και οι Πρωτοβάθμιες, Δευτεροβάθμιες και Τριτοβάθμιες Διοικήσεις των Κοινωνικών Οργανώσεων της χώρας.
Ασφαλώς και θα βοηθήσει τη σκέψη και τις περαιτέρω επεξεργασίες μας ο καλοπροαίρετος αντίλογος από τις πολιτικές δυνάμεις.
Είναι αυτονόητο ότι η δεσμευτική προγραμματική εξειδίκευση θα προκύψει από απόφαση της Κ.Ε. του ΠΑ.ΣΟ.Κ. μετά την ολοκλήρωση του διαλόγου για τον οποίο προσφέρεται το παρόν προσχέδιο.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεσμεύεται και οι κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα διαμορφώσουν συνθήκες και προϋποθέσεις, για να είναι ο δημόσιος τομέας υγείας αυτός που θα υπερέχει σε παροχές υψηλού επιπέδου και ανάλογα χαμηλότερου κόστους, από τον ιδιωτικό τομέα.
Σε αυτή τη βάση, κάθε δημόσιο νοσοκομείο θα είναι και ένα σύγχρονο διαγνωστικό κέντρο, πράγμα που θα απαιτήσει και ανάλογη εργασία στα εργαστήρια.
Β)Η διεύρυνση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και στους Πανεπιστημιακούς, καθώς και ένταξη στο Ε.Σ.Υ. των Στρατιωτικών Γιατρών με εξομοίωση αποδοχών.
Γ) Η ένταξη στο Ε.Σ.Υ. του Κλάδου Υγείας του Ι.Κ.Α.
Δ) Η οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με την άμεση εφαρμογή του οικογενειακού γιατρού και την έναρξη-ανάπτυξη των αστικών κέντρων υγείας.
Ε) Εισάγεται ο θεσμός των Γενικών Διευθυντών -managers- και οργανώνεται η αυτοτέλεια του δημόσιου νοσοκομείου, σε ανάλογο καθεστώς των ΔΕΚΟ, ως Ν.Π.Δ.Δ. Τα Δ.Σ. των δημόσιων νοσοκομείων θα περιοριστούν στη χάραξη της στρατηγικής.
ΣΤ) Θεσμοθετείται ο Εθνικός Φορέας Υγείας, όπου θα υπαχθούν οι κλάδοι υγείας των ασφαλιστικών ταμείων, που θα ρυθμίζει τους χρηματοδοτικούς κανόνες.
Ζ) Η ανακατανομή των πόρων και η χρηματοδότηση της Β’ φάσης εξέλιξης του Ε.Σ.Υ., που θα σημάνει προκήρυξη θέσεων υγειονομικού-νοσηλευτικού προσωπικού, ολοκλήρωση του ΕΚΑΒ και βελτίωση λειτουργίας των Κέντρων Υγείας, γιατί η πρόληψη και η ενημέρωση έχει μέγιστη αξία, καθώς επίσης και η λειτουργία των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων.
ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Α) Η πραγμάτωση ενός Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, με την καθιέρωση της ΕΘΝΙΚΗΣ σύνταξης μετά από το 65ο έτος της ηλικίας και με πόρους κοινωνικούς και δημοσιονομικούς.
Η άλλη σύνταξη θα είναι ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ σε ανταποδοτική βάση. Δηλαδή, η ασφαλιστική μονάδα (system point) θα είναι ανάλογη των αποδοχών που δηλώνονται στη διαδρομή από τον κάθε ασφαλισμένο. Επιλογή μας είναι, η αρχή ίδια δραχμή για ίδια σύνταξη. Θα λάβουμε υπ’ όψη παράγοντες όπως πιθανή αρνητική περίοδο ανεργίας του κάθε εργαζομένου καθώς και εμπειρίες άλλων χωρών της Ε.Ο.Κ. Η εργασιακή σύνταξη δεν θα είναι μέσο πλουτισμού, θα φθάνει στο 100% των αποδοχών κατά το χρόνο εργασίας και θα εκλείψουν φαινόμενα, όπου σήμερα υπάρχουν συντάξεις που φθάνουν στο 136% των αποδοχών του χρόνου εργασίας από τη μία και από την άλλη υπάρχουν συντάξεις φτώχειας. Χαρακτηριστικό δείγμα άδικων και αντικοινωνικών εξελίξεων: το προηγούμενο οικονομικό έτος η Εθνική Τράπεζα είχε κέρδη 19 δις. Διέθεσε 8.5 δις. για τα ταμεία των εργαζομένων, τον ίδιο χρόνο που με κοινωνική αναλγησία η κυβέρνηση της Ν.Δ. περιέκοπτε συντάξεις πραγματικά ανήμπορων και ανάπηρων ανθρώπων. Ακόμη, για να εκλείψουν φαινόμενα του ενιαίου μισθολογίου, που με 27 χρόνια υπηρεσίας δίνονται συντάξεις 35ετίας.
Στεκόμαστε αυτοκριτικά για το ότι δείξαμε υποχωρητικότητα στις απαιτήσεις για μείωση ορίων ηλικίας σε ορισμένους συνταξιοδοτικούς κλάδους, πράγμα που δεν ήταν κοινωνικά δίκαιο.
Β) Η θεσμοθετημένη υποχρεωτική εφαρμογή της τριμερούς χρηματοδότησης, η επαναδιαπραγμάτευση και η ρύθμιση των χρεών ώστε να σταματήσει ο φαύλος κύκλος ελλείμματα-δανειακές ανάγκες τοκοχρεολύσια.
Γ) Η αξιοποίηση των αποθεματικών των ταμείων από τον ασφαλιστικό φορέα, με τη δημιουργία χρηματοπιστωτικού φορέα, για να μην έχουμε, για παράδειγμα, το φαινόμενο σήμερα να καταθέτει το Ι.Κ.Α. τα δικά του χρήματα με 18% επιτόκιο και να δανείζεται με 28-32%! Και ακόμη, να χρωστά στο Ι.Κ.Α. ο ιδιωτικός τομέας 200 δις, ο δημόσιος 100 δις και η εισφοροδιαφυγή να ξεπερνά τα 200 δις.
Δ) Η ενοποίηση κανόνων θα οδηγήσει στην επιδίωξη μας για βαθμιαία ενοποίηση των 29 ταμείων κύριας ασφάλισης και των 67 επικουρικών, γιατί υπάρχουν και δευτερεύοντα (πρόνοιας, αλληλεγγύης, αρωγής κ.λπ.). Η ενοποίηση σε ομοειδή ταμεία ιδιωτικού Τομέα- Δημόσιου Τομέα- Τραπεζών-ΔΕΚΟ-Ελεύθερων Επαγγελματιών ΤΕΒΕ, ΤΣΑ, ΤΑΕ- Επιστημόνων- ΤΕΕ ΔΣΑ κλπ- ΟΓΑ-εργατών γης- θα συμβάλλει σε ορθολογισμό και εκλογίκευση. Είναι αυτονόητη η διοικητική αυτοτέλεια των Ταμείων, αλλά και η εποπτεία από το Κράτος.
Ε) Ο διαχωρισμός των υπηρεσιών υγείας, με τη δημιουργία Ενιαίου Φορέα Υγείας που θα υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, και των υπηρεσιών Κοινωνικής Ασφάλισης, η αναγκαιότητα, εκτός από τις πάγιες εισφορές, για νέους πόρους, η προσαρμογή στις δημογραφικές εξελίξεις, που δεν θα θίγουν ώριμες προσδοκίες, είναι βασικές μας επιλογές.
Στη βάση ενός κοινωνικού διαλόγου αμοιβαίας εμπιστοσύνης, μακροπρόθεσμης προοπτικής και υπεύθυνης πολιτικής, η ανασυγκρότηση της κοινωνικής ασφάλισης με συναινετικές διαδικασίες, μπορεί να επιτευχθεί και να αποκτήσει διαχρονική σταθερότητα. Οι αναλυτικές προτάσεις που ακολουθούν, αποτελούν μονόδρομο για τις προοδευτικές δυνάμεις του έθνους, διασφαλίζουν την αλληλεγγύη κοινωνικά και ηλικιακά και θεμελιώνουν τους απαραίτητους μηχανισμούς προστασίας και βελτίωσης του ανθρώπινου δυναμικού , που αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα του έθνους.
Παράλληλα, η στρατηγική αυτή ανανεώνει τις διαδικασίες ασφάλισης και τους αποδίδει τη δέουσα και αναγκαία προοπτική, δεν επιβαρύνει πρόσθετα τους δημόσιους προϋπολογισμούς και εγγυάται τη δημιουργική συμβίωση οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.
ΕΡΓΑΣΙΑ
Η μάστιγα της ανεργίας προσλαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις. Ένας στους έξι Έλληνες εργαζόμενους του οικονομικά ενεργού πληθυσμού είναι άνεργος. Ιδιαίτερα πλήττει τους νέους, τις γυναίκες, τους απόφοιτους λυκείου και τους νέους επιστήμονες. Υπερβαίνει το 10%.
Βασική επιλογή είναι οι νέες επενδύσεις, η επέκταση, η διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της χώρας. Αυτό βέβαια σε συνδυασμό με προγράμματα υψηλής κατάρτισης και με αξιοποίηση των κοινωνικών κοινοτικών προγραμμάτων.
Το φάρμακο, η κοινωνική πρόνοια, οι εργασιακές σχέσεις, οι απολύσεις, η εφαρμογή του νόμου για την υγιεινή και ασφάλεια, η ιδιόκτητη κατοικία, η επαγγελματική κατάρτιση, οι αλλοδαποί εργαζόμενοι, είναι επίσης, σημαντικά θέματα της κοινωνικής πολιτικής που απαιτούν διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους και κοινωνικές συμφωνίες.
Προτείνουμε ως επιτροπή προσχέδιο εξειδικευμένων επιλογών και πολιτικής.
Γ. Η ΑΝΤΙΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ Ν.Δ. «ΟΠΙΣΘΕΝ ΟΛΟΤΑΧΩΣ»
1.ΥΓΕΙΑ
Από τον Ιούνιο του 1989 πάγωσαν όλες οι προσπάθειες που θα ολοκλήρωναν τις κατευθύνσεις μας και σωρεύτηκαν προβλήματα από περιστασιακές ρυθμίσεις.
Από τον Απρίλιο του 1990 ξεκίνησε το σάρωμα του Κράτους Πρόνοιας. Υπάρχουν αποτελέσματα στην νεοφιλελεύθερη πολιτική της δεξιάς που προκύπτουν από συνειδητές παραλείψεις. Επέλεξε κατ’ αρχήν το δρόμο της υπονόμευσης του δημόσιου χαρακτήρα στην Υγεία, με τη δημιουργία συνθηκών τέλματος και με τη λογική να λιμνάζουν τα προβλήματα που έχρηζαν άμεσης επίλυσης. Ήταν μια συνειδητή επιλογή να οδηγηθούν τα δημόσια νοσοκομεία σε υποβάθμιση. Να στηριχθούν τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα που πολλαπλασίασαν τις δαπάνες τους για συστήματα υψηλής τεχνολογίας (αξονικούς τομογράφους κλπ) σε πρώτη φάση.
Στη δεύτερη φάση ήρθε η απόφαση για αύξηση των τιμολογίων των ασφαλιστικών ταμείων προς τις ιδιωτικές κλινικές για να εισπράξουν οι ιδιοκτήτες των διαγνωστικών κέντρων, το αντίτιμο της αγοράς των συστημάτων εξοπλισμού μέσα από τα αποθεματικά των Κλάδων Υγείας των Ταμείων. Ασφαλώς, και δεν θα πληρώσει ο ελλειμματικός προϋπολογισμός τα 400 και πλέον δις που εκταμιεύθηκαν από τα Ταμεία, αλλά οι ασφαλισμένοι.
Η διάλυση των Κέντρων Υγείας με την μετατροπή τους σε αγροτικά ιατρεία- υπηρεσίες της Νομαρχίας και με την υποβάθμιση στη στελέχωση καθώς και η υποβάθμιση παροχής ορισμένων υπηρεσιών στα Δημόσια Νοσοκομεία με την μη προκήρυξη θέσεων, οδήγησε πράγματι στο να πανηγυρίζει η κυβέρνηση της Ν.Δ. ότι δεν απαιτούνται πλέον ράντσα και κρεβάτια. Τα πράγματα «απλοποιήθηκαν», οδηγούνται οι ασθενείς- καθ’ ότι δεν μειώθηκε η νοσηρότητα στη χώρα- στα ιδιωτικά ιατρικά κέντρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η Ν.Δ. πέτυχε παγκόσμια πρωτοτυπία ανάμεσα στους θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού, να ιδιωτικοποιήσει και την προνοσοκομειακή επείγουσα φροντίδα, τα γνωστά ΕΚΑΒ.
Καταργεί την πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των ιατρών.
Συρρικνώνει το Δημόσιο Τομέα με περιορισμό των κονδυλίων χρηματοδότησης σε πραγματικές τιμές.
Ιδιωτικοποιεί μέρος του Δημόσιου Τομέα (ιδιωτικά ιατρεία σε γιατρούς του Δημόσιου Τομέα) με αποτέλεσμα να παρακινεί τον χρήστη να είναι υποχρεωμένος να περάσει από το ιδιωτικό ιατρείο για να μπει σε νοσοκομείο.
Μεταφέρει ολόκληρους τομείς της ιατρικής π.χ. σακχαρώδη διαβήτη και τις επιπλοκές τους, στον ιδιωτικό τομέα.
Επιδεινώνει τις συνθήκες εργασίας των λειτουργιών της Υγείας με:
• Καθίζηση των μισθολογικών παροχών των γιατρών με αντάλλαγμα το ιδιωτικό ιατρείο-εμπορευματοποίηση της υγείας- υποχρεωτικά ο γιατρός θα προσπορίζεται χρήματα από τον άρρωστο
• Ουσιαστική αδιαφορία για την ανάπτυξη του νοσηλευτικού κλάδου (έλλειψη οικονομικών και κοινωνικών κινήτρων)
• Υποχρεώνει τους Πανεπιστημιακούς Γιατρούς που υπηρετούν στο Ε.Σ.Υ. να δουλέψουν στον ιδιωτικό τομέα μιας και τους απαγορεύει την εργασία στον Δημόσιο Τομέα!! (Οι μόνοι που έχουν πλήρη και αποκλειστική απασχόληση από τους Πανεπιστημιακούς)
• Ιδιωτικοποιεί την εκπαίδευση (ιδιωτικός φορέας για τη χορήγηση ειδικοτήτων)
Πρώτα απ’ όλα ο ασθενής είναι θύμα της κοινωνικής αναλγησίας και του κακέκτυπου νεοφιλελευθερισμού της πολιτικής της Ν.Δ. που αποπνέουν οι νομοθετικές τις ρυθμίσεις για την Υγεία. Οι ρυθμίσεις αυτές αποτελούν συνονθύλευμα αντιφατικών, αναχρονιστικών και ρεβανσιστικών ρυθμίσεων. Συνιστά μια προσπάθεια φυγής προς τα πίσω με την απόπειρα καθυπόταξης των μηχανισμών σε μικροκομματικούς στόχους και τη συστηματική υπό-χρηματοδότηση των υπηρεσιών υγείας του δημόσιου τομέα. Οι ψευδεπίγραφες και βαρύγδουπες εξαγγελίες δεν μπορούν να αποκρύψουν τη μεθοδευμένη δράση διάβρωσης του δημόσιου τομέα και την πριμοδότηση δραστηριοτήτων του ιδιωτικού τομέα. Κεντρικός στόχος της συντηρητικής στρατηγικής είναι η ακύρωση των κοινωνικών κατακτήσεων.
Η Ν.Δ. είναι κυβέρνηση μειοψηφίας στο εκλογικό σώμα. Δεν νομιμοποιείται να θεσμοθετεί νομοθετικά τέτοιες επιλογές. Άμεση επιλογή της κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα είναι η δια νόμου κατάργησης αυτών των ρυθμίσεων.
Διευκολύνεται η παραοικονομία που με παραλείψεις και πράξεις οργανώνει το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας και με ρητορικές επιτίθεται εναντίον της το Υπουργείο Οικονομικών για να καταδεικνύεται η αντιφατικότητα, η ανειλικρίνεια και ο δημαγωγικός χαρακτήρας της πολιτικής της Κυβέρνησης της Ν.Δ., υπέρ συγκεκριμένων συμφερόντων.
Οι διώξεις γιατρών και νοσηλευτών με βάση τις κομματικές ανάγκες της Ν.Δ. ολοκληρώνουν την αυταρχική πλευρά του πλέγματος των στόχων και των μέτρων της πολιτικής της Ν.Δ.
Για το τελευταίο που θα ενδιαφερόταν μια κυβέρνηση με αυτέ τις αντιλήψεις θα ήταν η τήρηση του Συντάγματος –τέκνο της Ν.Δ. του 1975- που θέτει επιταγές για τις υποχρεώσεις του κράτους στην κοινωνική πολιτική.
2. ΦΑΡΜΑΚΟ
Κυριολεκτικά καταστροφική ήταν η πολιτική της Ν.Δ. στο χώρο του φαρμάκου. Διέλυσε θεσμούς και οργανισμούς στο βωμό των συμφερόντων ομάδας ανθρώπων γνωστών στο χώρο του κόσμου της φροντίδας για φαρμακευτική περίθαλψη. Κατέλυσε κάθε έννοια ευθύνης της εκάστοτε κυβέρνησης για την προστασία του Δημόσιου συμφέροντος.
3. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. εκφράζοντας την «ιδιαίτερη συμπάθεια» της σε άτομα που δοκιμάζονται:
o Αδρανοποίησε τον Ν. 1648/86 για την επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων με ειδικές ανάγκες, των πολυτέκνων και των παιδιών αγωνιστών της Αντίστασης και παράλληλα ενεργοποίησε μεταγενέστερους νόμους που ευνόησαν την εισαγωγή στο Δημόσιο τομέα των γνωστών «ημέτερων» ανάπηρων «μαϊμούδων» υποθηκεύοντας τις θέσεις εργασίας των πραγματικά ανάπηρων για την επόμενη δεκαετία.
o Κατήργησε τα ελευθέρας στις αστικές συγκοινωνίες για τις περισσότερες κατηγορίες αναπήρων
o Υποβάθμισε ουσιαστικά και κατήργησε σε πολλές περιπτώσεις το θεσμό του κοινωνικού τουρισμού για τους ανάπηρους, τα άτομα της τρίτης ηλικίας και τις πολυμελείς οικογένειες
o Κατήργησε ουσιαστικά τα στεγαστικά προγράμματα για πολυμελείς οικογένειες, ανάπηρους, συνταξιούχους και νέα ζευγάρια
o Περιέκοψε προγράμματα κατασκηνώσεων για παιδιά και ηλικιωμένους
o Υποβάθμισε και περιόρισε τα προγράμματα των κέντρων εκπαίδευσης και αποκατάστασης με περικοπή χρηματοδοτήσεων
o Υποβάθμισε την ειδική αγωγή. Εγκατέλειψε ολοκληρωτικά τον τομέα αυτό στην ιδιωτική πρωτοβουλία-κερδοσκοπία με παράλληλη περιθωριοποίηση των Δημόσιων σχολείων.
o Αδρανοποίησε τον Ν. 1577/85 που έθετε τις βάσεις για την άρση των αρχιτεκτονικών εμποδίων για τους κινητικά αναπήρους.
o Κατήργησε ουσιαστικά τα προγράμματα ανάπτυξης του δικτύου των ΚΑΠΗ
o Χρησιμοποίησε το θεσμό του Ειδικού Κρατικού Λαχείου, που στήριζε τα προγράμματα των φορέων Πρόνοιας για την χρηματοδότηση άλλων δραστηριοτήτων.
o Σπατάλησε σκανδαλωδώς 300 εκατομμύρια Επιχορηγώντας τον ιδιωτικό φορέα ΕΛΕΝΑΠ για να γίνει δήθεν απογραφή των αναπήρων, ενώ η απογραφή ήδη είχε γίνει από την ΕΣΥΕ με την απογράφη του πληθυσμού 1991. Παράλληλα για την απογραφή χρησιμοποιείτε το σύνολο του κρατικού μηχανισμού πρόνοιας, ενώ το σύνολο της αμοιβής λαμβάνει ο ιδιωτικός φορέας.
o Τέλος, η ρεβανσιστική πολιτική της κυβέρνησης της Ν.Δ. με τις διώξεις και τις απολύσεις έμπειρων εργαζομένων από προνομιακούς χώρους, αποδυνάμωσε και διέλυσε βρεφονηπιακούς σταθμούς, θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων και ιδρύματα αποκατάστασης αναπήρων.
4. ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Άμεση ήταν η «φροντίδα» της Ν.Δ. για την ψήφιση του «αντιαπεργιακού» νόμου. Στόχος ήταν το χτύπημα των συνδικαλιστικών ελευθεριών και η δίωξη συνδικαλιστικών με βάση τις πολιτικές προτιμήσεις για την καθυπόταξη των εργαζομένων της χώρας. Η ανεργία από την ανερμάτιστη και αναποτελεσματική πολιτική της ξεπέρασε κάθε προηγούμενο στα τελευταία είκοσι χρόνια. Πολιτική που «ολοκληρώθηκε» με το ξεπούλημα επιχειρήσεων, την αποβιομηχάνιση και τη διάλυση, ολόκληρων περιοχών της χώρας. Ένας στους έξι από τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό είναι άνεργος.
5. ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ
Οι νεοφιλελεύθερες ιδέες και οι πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης της Ν.Δ. έθεσαν τη σφραγίδα τους και στον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας:
o Οδήγησαν σε συρρίκνωση τα προγράμματα της εργατικής κατοικίας
o Έκλεισαν ή έθεσαν σε υπολειτουργία τα περιφερειακά γραφεία του Οργανισμού
o Ελαχιστοποίησαν το κατασκευαστικό πρόγραμμα
o Κατήργησαν τα μικτά δάνεια μέσω ΣΕΚΤΕ
o Δεν εφήρμοσαν το πρόγραμμα Ειδικού Στεγαστικού Ανακυκλούμενου Κεφαλαίου
o Πάγωσαν το καθεστώς της επιδότησης των τοκοχρεολυσίων των δανείων
o Πάγωσαν το θεσμό της ενοικιαζόμενης κατοικίας
o Δεν εφήρμοσαν τον οργανισμό λειτουργίας των υπηρεσιών του ΟΕΚ
o Κατήργησαν τη συμμετοχή του Κράτους στα προγράμματα του ΟΕΚ
o Κατήργησαν το πρόγραμμα για τους πολύτεκνους και τους ανάπηρους
o Τέλος, αντί να παραχωρήσουν στον ΟΕΚ τις εκτάσεις γης για αξιοποίηση και κάλυψη των αναγκών των δικαιούχων, επέλεξαν τη γνωστή πολιτική του ξεπουλήματος της δημόσιας γης μέσω των ομολόγων.
Η δε συνολική πολιτική της Ν.Δ. προσανατολίζεται στο να μεταφερθούν οι αναπτυξιακές και κοινωνικές δραστηριότητες του ΟΕΚ σε τραπεζικούς φορείς.
6. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης η επίθεση της Ν.Δ. είχε και στόχους έχει και διάρκεια. Με το Ν. 1884/90 ανέτρεψαν εκλεγμένες διοικήσεις στα ασφαλιστικά Ταμεία για τον έλεγχο των προσώπων. Στη συνέχεια με το Ν. 1902/90 συρρίκνωσαν τις κοινωνικές παροχές, αύξησαν το κόστος ασφάλισης κατά 3% καθώς και τα όρια ηλικίας.
Προβάλλοντας μόνο τις ταμειακές ανάγκες του συστήματος και την κάλυψη 155 δις που δεν πραγματοποιήθηκε.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. συγκρότησε επιτροπή μελέτης του ασφαλιστικού συστήματος από ειδικούς επιστήμονες και εκπροσώπους των εργαζομένων για την επεξεργασία και υποβολή προτάσεων. Στα πλαίσια της αναξιοπιστίας της, πριν περατώσει το έργο της η επιτροπή, η Ν.Δ. προκάλεσε νέα νομοθετική ρύθμιση. Οι ειδικοί επιστήμονες καθώς και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων αποχώρησαν από την επιτροπή και γιατί οι νέες αποσπασματικές ρυθμίσεις επαναβεβαίωσαν τον ταμειακό χαρακτήρα των ρυθμίσεων του προηγούμενου νόμου. Προεβλήθη και πάλι νέο πλάνο ταμειακών αναγκών από 48 δις που δεν πραγματοποιήθηκε. Με το νομοθέτημα 1986/91 επικύρωσαν και υπουργικές αποφάσεις για ρύθμιση χρεών οφειλετών προς το ΙΚΑ!
Η επιτροπή για το πόρισμα έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα ένα κείμενο. Το κείμενο της επιτροπής δεν αποτελεί συνθετικό πόρισμα αλλά τα πρακτικά των συνεδριάσεων της. Ο βασικός άξονας των εκτιμήσεων είναι ότι το πρόβλημα είναι ταμειακό με αιχμή τα ελλείμματα. Αυτή είναι η μισή αλήθεια και η δευτερεύουσα πλευρά του μεγάλου αυτού θέματος.
Η βασική αιτία της κρίσης στο Σύστημα Ασφάλισης είναι διαρθρωτικού χαρακτήρα. Είναι κρίση διάθεσης πόρων στο ασφαλιστικό σύστημα, οργάνωσης των παροχών της, θεσμοθέτησης κανόνων λειτουργίας σύγχρονων και αποδοτικών. Η επιτροπή επισημαίνει και αναφέρεται στις υψηλές παροχές σε ορισμένα Ταμεία. Αυτό είναι ένα πρόβλημα αλλά όχι το κύριο. Το κύριο είναι η μέχρι τώρα -από το 1950- δέσμευση των αποθεματικών, η μη αποδοτική αξιοποίηση τους καθώς και η άσκηση κοινωνικής πολιτικής από τις κυβερνήσεις μέσα από τα περιουσιακά στοιχεία των Ταμείων χωρίς την ανάλογη συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού. Είναι λοιπόν, διαφορετική η αφετηρία της επιτροπής από αυτή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. για τα αίτια και διαφορετικές οι επιλογές.
Διαπιστώνεται έλλειμμα της τάξης του 1.5 τρις. Η θέση μας είναι ότι απαιτούνται νέοι πόροι γιατί το ασφαλιστικό σύστημα δεν είναι αυτόνομο. Είναι μέσα στην οικονομική ζώνη των εκάστοτε κυβερνητικών επιλογών. Αντίθετα, η επιτροπή ζητά μεταφορά πόρων, μείωση συντάξεων, επιδείνωση παροχών, αύξηση εισφορών και γι’ αυτό επικαλείται ανισορροπίες που υπάρχουν στο εσωτερικό του ασφαλιστικού συστήματος που πρέπει πράγματι να αντιμετωπιστούν. Έχει όμως, σημασία με ποια κριτήρια θα αντιμετωπιστούν για να αρθούν αδικίες και όχι για να προκύψουν και νέες. Αλλά και πάλι το κύριο δεν είναι αυτό. Το καθοριστικό είναι οι νέοι πόροι έξω από το σύστημα. Γι’ αυτό δεν λέει τίποτα η επιτροπή.
Η επιτροπή επαναφέρει την ταμειακή λογική. Η ταμειακή απόδοση δεν πέτυχε και σε ανάλογα μέτρα που είχε εν μέρει νομοθετήσει πριν η Ν.Δ. Με τον νόμο 1902 προέβλεπαν είσπραξη 155 δις. και εισέπραξαν 12 δις.
Στο αίτημα της τριμερούς χρηματοδότησης αναφέρει το 50% του συνόλου της εισφοράς ασφαλισμένων και εργοδοτών. Είναι λοιπόν, σαφής η άρνηση για νέους πόρους που προκύπτουν από την ανάπτυξη, από τη συσσώρευση πλούτου και από την ανάγκη για την ανακατανομή του. Είναι σαφής και η διαφορετική προσέγγιση του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Στο θεσμικό πεδίο, η επιτροπή προτείνει όχι αυτοτέλεια στα Ταμεία, όχι αξιοποίηση πόρων από τα Ταμεία, αλλά έλεγχο και προσδιορισμό κατευθύνσεων από την Κεντρική Διοίκηση και γι’ αυτό το λόγο άλλωστε, προτείνει διορισμένες κυβερνητικές διοικήσεις.
Είναι σαφής η διαφορετική δημοκρατική αρχή αυτοτέλειας των Ταμείων στην πρόταση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. καθώς και η εκλογή των Διοικήσεων που πρέπει να επικυρώνονται από αρμόδια επιτροπή του Κοινοβουλίου.
Στην οργάνωση του συστήματος η επιτροπή προτείνει συγχώνευση και για τη χρησιμοποίηση των αποθεματικών και για τα ελλείμματα. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι αντίθετο και προτείνει την ενοποίηση στη βάση κανόνων και αρχών.
Η επιτροπή διαχωρίζει την ασφάλιση από την πρόνοια με το να προτείνει να γίνεται σε ένα ποσοστό του τιμάριθμου η αναπροσαρμογή των συντάξεων. Αυτή η θέση οδηγεί στην εξαφάνιση της κοινωνικής πολιτικής στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Θα απομένει έτσι μόνο το ανταποδοτικό μέρος. Η θέση αυτή οδηγεί στην κατάργηση του minimum ορίου διαβίωσης. Η πρόταση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει αντίθετη κατεύθυνση με συγκεκριμένα μέτρα. Η επαναδιαπραγμάτευση και η ρύθμιση των χρεών των ασφαλιστικών ταμείων δεν αναφέρεται στο πόρισμα της επιτροπής. Επίσης, δεν αναφέρεται στην ανάγκη για την εξυγίανση του συστήματος των εσόδων όπως π.χ. την πάταξη της εισφοροδιαφυγής. Η πρόταση της επιτροπής καταργεί τους κοινωνικούς πόρους ενώ πρέπει να συμψηφισθούν με την τριμερή χρηματοδότηση. Η επιτροπή θεωρεί κοινωνικό πόρο και την κάλυψη των ελλειμμάτων από τους εργοδότες. Είναι κοινά αποδεκτό ότι κοινωνικός πόρος είναι ο φόρος υπέρ τρίτων.
Κυβερνητικοί παράγοντες δήλωσαν ότι οι προτάσεις της επιτροπής δεν είναι δεσμευτικές. Ωστόσο, οι επιδιώξεις της Ν.Δ. είναι γνωστές για το μεσοπρόθεσμο και ταμειακό τους χαρακτήρα και χωρίς κοινωνικές αρχές.
Ο κλάδος των συντάξεων και τα όρια ηλικίας είναι μόνιμα στο στόχαστρο. Η αρχή έγινε από την κατάργηση των συντάξεων των Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.
Η εξυγίανση και η αναδιάρθρωση δεν ενδιαφέρουν την πολιτική της Ν.Δ.
Άλλες είναι οι μη εμφανώς διακηρυγμένες κατευθύνσεις. Είναι η συρρίκνωση του δημόσιου χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης και δημιουργία «εύκρατου» κλίματος για την ανεμπόδιστη δράση των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Είναι μια πολιτική που με συνέπεια εμπεδώνει το καθεστώς ευκαιριών για όσους δύνανται, για τους λίγους. Και βέβαια όχι για όσους δικαιούνται, έχουν πραγματικές ανάγκες και δεν δύνανται.
Δ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΑ.ΣΟ.Κ. ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ.
Μετά το 2ο Συνέδριο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. το Νοέμβριο του 1990, έγινε η ανάθεση της ευθύνης για την κοινωνική πολιτική από το Εκτελεστικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής.
Κατατέθηκε το σχέδιο των επιλογών μας για την Κοινωνική πολιτική στο πρώτο Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στη Θες/νίκη, τον Ιούνιο του 1991.
Η Κ.Ε. ενέκρινε το σχέδιο της προγραμματικής πρότασης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τις κατευθυντήριες γραμμές της Κοινωνικής πολιτικής.
Το Νοέμβριο του 1991 ο Πρόεδρος Α. Παπανδρέου και το Ε.Γ. αποφάσισαν τη συγκρότηση της Επιτροπής της Κοινωνικής πολιτικής, την ανάθεση της ευθύνης και τη συγκρότηση της από στελέχη και επιστήμονες, για την εξειδίκευση των θέσεων και των επιλογών του ΠΑ.ΣΟ.Κ. ως σοσιαλιστικού κόμματος στον τομέα της Κοινωνικής πολιτικής, με δέσμευση τις κατευθυντήριες γραμμές του Πρώτου Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στη Θες/νίκη, που αποτελούν Βασική Πολιτική Συμφωνία στο ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Η επιτροπή θα είναι μόνιμη και κατά τη διακυβέρνηση της χώρας από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. για την επεξεργασία θεμάτων σε μια σοσιαλιστική κατεύθυνση, για να προτείνει λύσεις και για να διατυπώνει κρίσεις κατά την εφαρμογή του προγράμματος.
Ως θεματικές ενότητες της Κοινωνικής πολιτικής ορίστηκαν η Υγεία, το Φάρμακο, η Κοινωνική Πρόνοια, οι Εργασιακές Σχέσεις, η Απασχόληση, η Κατοικία και η Κοινωνική Ασφάλιση.
Συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας και σε αλλεπάλληλες συζητήσεις και συνεδριάσεις με αθόρυβο και συστηματικό τρόπο εργάστηκαν επί ένα εξάμηνο. Πήραν υπ’ όψη τις εξελίξεις στις βιομηχανικές χώρες και τη βασική μας επιλογή για την Κοινωνική Ευρώπη.
Εξέτασαν κριτικά τη πορεία και την εξέλιξη των προτάσεων και των εφαρμογών των σοσιαλιστικών, σοσιαλδημοκρατικών και εργατικών κυβερνήσεων και κομμάτων στο σύγχρονο κόσμο.
Παρακολούθησαν τη ρητορική αλλά και τον ανατρεπτικό κατήφορο των νεοφιλελεύθερων συνταγών και στην Ελλάδα αλλά και στην κοιτίδα τους (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο) που είναι γνωστές η φτώχεια, η απόγνωση και οι υποβαθμισμένες συνθήκες διαβίωσης εκατομμυρίων ανθρώπων με ταυτόχρονη –και εδώ είναι ο τραγέλαφος, ο κόλαφος για τον νεοφιλελευθερισμό- πτώση της παραγωγής, του ανταγωνισμού και της ευημερίας, επιδιώξεις που θέτουν ως στόχους οι δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού στο πολιτικό, παραγωγικό και κοινωνικό πεδίο.
Το προσχέδιο της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. προορισμό έχει να ανοίξει διάλογο σε πανελλήνια κλίμακα στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ιδιαίτερα στις Οργανώσεις Υγείας, Νοσοκομείων και χώρων εργασίας. Στο διάλογο αυτό σημαντική θα είναι η συμβολή των Βουλευτών του ΠΑ.ΣΟ.Κ. που συμμετέχουν στους Κοινοβουλευτικούς Τομείς Υγείας-Πρόνοιας και Εργασίας-Κοινωνικής Ασφάλισης καθώς και των στελεχών της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής.
Ο διάλογος που θα επιδιώξει το ΠΑ.ΣΟ.Κ. με τις ενδιαφερόμενες κοινωνικές οργανώσεις, με τους ειδικούς αλλά και με κάθε πολίτη έχει καθοριστική σημασία.
Ο εθνικός διάλογος τους κοινωνικούς εταίρους και οι κοινωνικές συμφωνίες με τις κοινωνικές οργανώσεις με βάση την αμοιβαιότητα αλλά και τις διαφορές είναι επιλογή αντίθετη με τις μονομερείς αποφάσεις. Είναι επιλογή συναίνεσης και αναγνώρισης του καθολικού χαρακτήρα των προβλημάτων και των σωστών λύσεων που απαιτούνται για την κοινωνική συνοχή, την ανάπτυξη και την πρόοδο του έθνους μας.
Ιδιαίτερη σημασία θα δώσει η Επιτροπή στις απόψεις που θέλουμε να διατυπώσουν τα Ερευνητικά Κέντρα και τα Ινστιτούτα, οι Ιατρικές, Οδοντιατρικές, Φαρμακευτικές καθώς και οι Σχολές Οικονομικών και Νομικών Επιστημών των Α.Ε.Ι., οι ανάλογες Σχολές των Τ.Ε.Ι. και οι Πρωτοβάθμιες, Δευτεροβάθμιες και Τριτοβάθμιες Διοικήσεις των Κοινωνικών Οργανώσεων της χώρας.
Ασφαλώς και θα βοηθήσει τη σκέψη και τις περαιτέρω επεξεργασίες μας ο καλοπροαίρετος αντίλογος από τις πολιτικές δυνάμεις.
Είναι αυτονόητο ότι η δεσμευτική προγραμματική εξειδίκευση θα προκύψει από απόφαση της Κ.Ε. του ΠΑ.ΣΟ.Κ. μετά την ολοκλήρωση του διαλόγου για τον οποίο προσφέρεται το παρόν προσχέδιο.
Στέφανος Τζουμάκας
Αθήνα, 1 Ιουνίου 1992.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου